مدیران و شرکت‌های گروه کشتی‌رانی ایران از فهرست تحریم‏ها خارج شد تا میلیون‌ها تن محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ایران اگرچه مشمول تحریم نبودند، اما با شرایط پردردسر سابق برای تجارت روبه‌رو نباشند. به گزارش خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا)، در حالی که همگان اطلاع دارند میلیون‌ها تن محصول کشاورزی و صنایع غذایی از طریق کشتی‌های تجاری و... به ایران و بالعکس جابه‌جا می‌شود و قریب به 30 درصد هزینه تشکیل‌دهنده بسیاری از کالاها مشمول هزینه حمل و نقل است، لذا تحریم‌های یک‌جانبه و ظالمانه کشتیرانی ایران از سوی آمریکا، ازجمله اقداماتی بود که چالش‌های خاص خود را برای بهره‌برداران کشاورزی ایران و صادرکنندگان صنایع غذایی داشت. موضوعی که با ماراتن توافق تاریخی ایران و 5+1 حال وارد فاز تازه‌ای شد و فقط یک روز پس از توافق نهایی میان ایران و ١+٥، آمریکا به وعده خود عمل کرد و مدیران و شرکت‏های گروه کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران را از فهرست تحریم‏ها خارج کرد. در متن انگلیسی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، نام مدیران ارشد کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران همچون محمد‏حسین داجمر‏، علی عزتی‏، قاسم نبی‏پور‏، علاالدین‏سادات رسول‏، حسن جلیل‏زاده‏، منصور اسلامی‏، محمد‏هادی پژند‏، غلامحسین گلپرور‏، جمشید خلیلی‏، احمد تفضلی‏، احمد سرکندی‏، علیرضا قزل‏ایاغ و...، به همراه شرکت‏های گروه کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران به چشم می‏خورد که از فهرست تحریم‏های یک‌جانبه آمریکا خارج شده‌اند. دفتر کنترل سرمایه‏های خارجی وزارت خزانه‏داری آمریکا (OFAC)، کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران و مجموعه شرکت‏های این گروه را از سپتامبر ٢٠٠٨ تاکنون در ٢٢ نوبت، تحریم کرد که ٢٠ مورد آن پس از تصویب قطع‌نامه ١٩٢٩ و از ابتدای تیرماه ١٣٨٩بوده است. علاوه بر این، از ابتدای سال ١٣٩٠ تاکنون افک (اداره‏ای از وزارت خزانه‌داری دولت فدرال آمریکا)، ١٣ تحریم و دو بخش‌نامه علیه کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران صادر و اعمال کرد که درمجموع (OFAC) تا‌به‌حال ١٣٢ شرکت و ١٦ نفر از مدیران کشتی‌رانی را تحریم کرده که بیشترین تعداد در بین سازمان‏ها و ارگان‏های تحریم‌شده در سطح کشور بوده است. این در حالی است که در ماه گذشته نیز مدیرعامل شرکت کشتی‌رانی از احتمال آزادسازی تردد کشتی‌های ایرانی با پرچم ایران در آبراه‌های اتحادیه اروپا خبر داد و گفته بود در مرحله بدوی و تجدیدِنظر، دادگاهی در اروپا، حکم به لغو تحریم کشتی‌رانی داده است و ما نیز ادعای خسارت کرده‌ایم.   ‏امضای تفاهم‌نامه برقراری خطوط دریایی به بازارهای هدف صادراتی در این رابطه مدیرعامل کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران گفت: نباید فریب توافقات و بازشدن درها را بخوریم و همه امکانات و توانمندی‌های داخلی خود را فراموش کنیم. محمدحسین داجمر با اشاره به توافق اخیر هسته‌ای ایران و گروه ١+٥ در وین، گفت: خوشبختانه همان‌طور که متن توافق نشان می‌دهد، کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت‌های کشتی‌رانی متعدد دیگری جزء موارد خروج از تحریم‌ها قرار گرفته‌اند و به‌طور قطع، کشتی‌رانی می‌تواند به دوران عادی فعالیت خود بازگردد. از سوی دیگر، با توجه به اینکه مسائل سوییفت و نقل‌و‌انتقال پول، که مشکلات و هزینه‌های بسیاری را به کشور تحمیل می‌کرد، خوشبختانه همه در متون توافق دیده شده است و امیدواریم با رفع این مسائل و اجرائی‌شدن کامل توافق، شاهد شکوفایی اقتصاد کشور و رفع بحران‌ها باشیم‏.   تغییر فعالیت کشتی‌رانی با رفع تحریم‌ها مدیرعامل کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران افزود: کشتی‌رانی جمهوری اسلامی پیش از تحریم‌ها سهم مناسبی از بازارهای بین‏ المللی داشت و خط کانتینری مناسبی بین خاور دور و اروپا در اختیار داشت و سهم قابل توجهی از خط کانتینری در کشورهای جنوب مدیترانه را در اختیار گرفته بود که همه به‌دلیل تحریم‌ها از بین رفته است. به گزارش مهر، وی تصریح کرد: در این سال‌ها نوع تجارت ما تغییر کرده است؛ به‌گونه‌ای که زمانی آلمان در صدر لیست تجارت خارجی ما بود، اما سال‌هاست چین جای آن را گرفته است و طبیعتا نوع تجارت ما با رفع تحریم‌ها تغییر خواهد کرد و پروژه‌های عمرانی به‌ویژه نفت و گاز و پتروشیمی و پالایشگاهی و ایجاد کارخانجات صنعتی برای خطوط جنرال کارگو، رشد خواهد کرد. به گفته داجمر، ما در این مدت فرصت خواهیم داشت خطوط قبلی خود به‌ویژه خطوط کانتینری و جنرال کارگو خود را فعال کنیم. این در حالی است که درباره امکان برقراری خطوط کشتی‌رانی با آمریکا، هنوز برنامه‏ها را درباره تجارت با آمریکا نمی‌دانیم، اما اگر تجارت با آمریکا آزاد شود، قطعا ایجاد خط کشتی‌رانی با آمریکا هم مدِنظر قرار خواهد گرفت که طبیعتا متناسب با هرکدام از این خطوط، ناوگان باید با شرایط روز تقویت شود. وی در زمینه آمادگی کشتی‌رانی برای دوران پساتحریم خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته به‌دلیل مسائل تحریم و رکود، بسیاری از پروژه‌های حیاتی و صنعتی کشور متوقف مانده بود و عملا تجارت به سمت کالاهای مصرفی تغییر پیدا کرده بود که با برداشته‌شدن تحریم‌ها، این شرایط تغییر خواهد کرد و تجارت حجم قابل توجهی خواهد داشت که متناسب با آن کشتی‌رانی باید آمادگی لازم برای ایفای نقش را داشته باشد. داجمر تصریح کرد: حتی پیش از شروع مذاکرات لوزان نیز بسیاری از شرکت‌ها و طرف‌های تجاری ما آمد‌و‌رفت خود را شروع کرده‌اند و برای مشارکت در سرمایه گذاری ابراز علاقه کرده اند. طبیعتا مدل تجارت به شکل سابق و حتی بهتر از آن بازخواهد گشت و ما هم این آمادگی را داریم که متناسب با شرایط حرکت کنیم.   برنامه‏ های جدید برای نوسازی ناوگان رئیس هیأت‌مدیره کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران افزود: یکی از حرکت‌ها این است که قراردادهای کشتی‌هایی که معلق شده بود را مجددا احیا کنیم و به جریان بیندازیم که البته نوع کشتی‌ها با قبل تفاوت پیدا کرده است و حتما باید برنامه جدیدی برای نوسازی ناوگان داشته باشیم. وی پیرامون مسائل و مشکلاتی که ممکن است در کشور فرا روی فعالیت شرکت کشتی‌رانی وجود داشته باشد، افزود: در داخل یک‌سری مشکلات وجود دارد و امیدواریم با برنامه‏ریزی درست برای حل این مشکلات اقدام شود‏.   افزایش ٥٠٠ هزار بشکه ‏ای صادرات نفتی پس از رفع تحریم کشتی‌رانی مسعود دانشمند، رئیس فدراسیون حمل‌ونقل ایران، نیز در گفت‏وگویی با «شرق» با اشاره به تحریم‏های اتحادیه اروپا، آمریکا و سازمان ملل گفت: با رفع این تحریم‏ها، قیمت کالاهای صادراتی و وارداتی ایران کمتر خواهد شد، هرچند در سال‏های تحریم‏ نیز تجارت ایران ادامه داشت. دانشمند افزود: با برداشته‌شدن تحریم‏ها و حضور ناوگان کشتی‌رانی ایران در عرصه رقابت، از سرمایه بلاتکلیف هزینه‏ بر برای نگهداری این کشتی‏ ها استفاده می‌شود و این امر می‏ تواند منجر به توسعه دریایی و تجاری ایران شود. علاوه بر اینکه فعال‌شدن ناوگان کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران می ‏تواند از اتکا به بنادر جنوبی و خلیج فارس برای حضور این ناوگان بکاهد و بتوانیم از قابلیت ترانزیتی این ناوگان بهره‏مند شویم. رئیس فدراسیون حمل‌ونقل ایران با اشاره به اینکه در سال‏ های تحریم، فعالیت کشتی‌رانی ایران در انتقال کالاهای ترانزیتی کشورها کمتر بوده است، افزود: این امر منجر به گسترش حمل‌ونقل کالاهای ترانزیتی خواهد شد و کمک خواهد کرد کشتی‌رانی ایران با ظرفیت کامل فعالیت کند که خود می ‏تواند فعالیت بنادر را افزایش دهد و اشتغال‏زایی کند. وی با بیان اینکه حدود ١٠ درصد از هزینه‏‌های کشتی‌رانی ایران برای حمل‌ونقل کالا کاسته خواهد شد، تصریح کرد: رفع این تحریم‏ ها به‌زودی ممکن نیست و باید تا دو ماه دیگر، در انتظار تأیید متن توافق نهایی از سوی کنگره آمریکا و اتحادیه اروپا ماند. به‌نظر می‏رسد این تحریم‏ها تا سه ماه دیگر برطرف شوند. دانشمند با اشاره به تأثیر رفع تحریم کشتی‌رانی روی نفتکش‏های ایران نیز گفت: با رفع این تحریم‏ ها صادرات نفتی ایران ٥٠٠ هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت./   خبرنگار: علیرضا صفاخو P-940428-01