شهروند|  سلامت ایرانیان تعریفی ندارد؛ هر ‌سال ٩٢‌ هزار نفرشان با سکته قلبی، ٤٣‌ هزار نفر با سکته مغزی، یک‌هزار نفر با حوادث و ٣٠‌ هزار نفر هم در پی ابتلا به سرطان جانشان را از دست می‌دهند. آمارها نشان می‌دهد که ١٩‌ میلیون ایرانی کم‌تحرک هستند و ٤٧‌ میلیون نفر هم رژیم غذایی ناسالم دارند. در ایران مصرف نمک و چربی و قند بیش از حد مصرف است و مصرف میوه، سبزی و لبنیات هم کمتر از حد لازم. بررسی‌های وزارت بهداشت بر این نتایج تأکید دارد که ٥٠‌درصد جوانان گروه سنی ٢٥ تا ٣٥‌ سال دچار اضافه وزن و چاقی هستند؛ ٢٣ درصدشان چربی خون بالا دارند. از سوی دیگر در گروه سنی ٤٥ تا ٥٥‌ سال هم ٧١,٧‌درصد زنان و ٥٥‌درصد مردان اضافه وزن دارند. اینها بخشی از گزارش‌هایی است که روز گذشته در همایش ملی تغذیه سالم عنوان شد. همایشی که معاون بهداشت وزیر بهداشت و کارشناسان اداره تغذیه این وزارتخانه در آن حضور داشتند. علی اکبر سیاری، معاون وزیر بهداشت، چاقی را عامل مهم ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر معرفی کرد: «سرطان، دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی ازجمله بیماری‌هایی است که با چاقی ایجاد می‌شود. هر‌ سال ٣٥‌ میلیون نفر در دنیا به علت بیماری‌های غیرواگیر جان خود را از دست می‌دهند که ٢٨‌ میلیون نفر از  آنها در کشورهای جهان سوم است. ١٩‌ میلیون نفر در ایران کم‌تحرک هستند. همچنین ٤٧‌ میلیون نفر نیز رژیم غذایی ناسالم دارند.» به گفته او، افزایش بیماری‌های سرطان و قلب و عروق حالا تبدیل به یک مشکل جهانی شده است: «نرخ جهانی حوادث ترافیکی در دنیا رو به کاهش است. حوادث ترافیکی روزانه سبب مرگ ٥٤ نفر و معلولیت ١١٠ نفر می‌شود که این مشکل مخصوص ایران است. مخاطرات سلامت مردم ایران البته فقط این بیماری‌ها نیست؛ اعتیاد در کشور رو به افزایش است؛ سن اعتیاد کاهش پیدا کرده و حوادث و ایدز نیز جزو مخاطرات اصلی سلامت مردم است.» کاهش سن ابتلا به فشار خون در میان ایرانی‌ها زهرا عبدالهی، رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت هم در این همایش حضور داشت، او گفت: «ثابت شده که با تغذیه پیشگیرانه ٨٠‌درصد بیماری‌های قلبی و ٣٠‌درصد سرطان‌ها کاهش پیدا می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد ٤٤‌درصد تمام موارد مرگ‌ومیر در دنیا در سنین قبل از ٧٠ سالگی به دلیل ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر است که مرتبط با تغذیه هستند. از ٧٠ سالگی به بعد نیز ٤٨‌درصد این مرگ‌و‌میرها به علت ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر است.» به گفته او، سرطان، دیابت نوع دو،‌ بیماری‌های قلبی-عروقی و همچنین بیماری‌های مزمن تنفسی ٥٢‌درصد علت مرگ‌ومیر را شامل می‌شوند: « ٨٨‌درصد مردم در کشور تغذیه ناسالم دارند؛ یعنی روزانه کمتر از پنج واحد سبزی و میوه مصرف می‌کنند. کلسترول، چاقی، فشار خون و اختلالات قند خون هم در کشور شایع است. از هفت عامل خطر، پنج مورد به الگوی نادرست تغذیه بازمی‌گردد.» عبدالهی با بیان این‌که مصرف قند، شکر و روغن در ایران بسیار بیشتر از مقدار توصیه شده آن در سبد مطلوب غذایی است، ادامه داد:  «مصرف سبزی، میوه و لبنیات که عامل پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر هستند از مقدار توصیه شده آن کمتر است. این الگوی مصرف شیوع اضافه وزن و چاقی را در کشور به‌شدت بالا برده است. ٥٠‌درصد جوانان گروه سنی ٢٥ تا ٣٥‌سال نیز دچار اضافه وزن و چاقی هستند. ٢٣‌درصد آنها چربی خون بالا دارند. در گروه سنی ٤٥ تا ٥٥‌ سال نیز ٧١,٧‌درصد زنان و ٥٥‌درصد مردان دچار اضافه وزن هستند.» ٨٤ درصد ٤٥ تا ٦٥ ساله‌ها فشار خون دارند او فشار خون را متهم ردیف اول بیماری‌های قلبی و عروقی و مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری‌ها اعلام کرد: «شیوع فشار خون در جمعیت ١٥ تا ٦٥‌ سال ١٩‌درصد است. ٤٨‌درصد افراد ٤٥ تا ٦٥ ساله نیز مبتلا به فشار خون هستند.» عبدالهی با تأکید بر این‌که سن ابتلا به فشار خون در کشور پایین آمده است، ادامه داد: «ما در کشور دو برابر میانگین توصیه شده جهانی نمک مصرف می‌کنیم. سنین بالای ٥٠‌ سال باید کمتر از سه گرم در روز نمک مصرف کنند و افراد زیر٥٠‌ سال کمتر از پنج گرم.» به گفته او نان در ایران مهم‌ترین منبع نمک دریافتی است: «از نان مصرفی روزانه سه گرم نمک به دست می‌آید. از سوی دیگر ٦٠ گرم پنیر نیز ٢ گرم نمک دارد. تمام مواد غذایی ما که شامل دسرها، سس‌ها، سوپ آماده، چیپس و پفک‌، پیتزا، زیتون و سوسیس و کالباس و ... هستند که به‌طور پنهان در خود نمک دارند.» رئیس اداره تغذیه وزارت بهداشت به نمک‌های غیرمجازی که در بازار فروخته می‌شوند، اشاره کرد: « انواع مختلفی از نمک دریا، نمک طعام طبیعی و شفا که در بازار وجود دارند، مجوز تولید از وزارت بهداشت ندارند و شامل فلزات سنگین و ناخالصی‌های زیادی هستند که مشکلات متعددی را ایجاد می‌کنند.» به گفته او، مصرف زیاد روغن و چربی در کنار اضافه وزن، باعث ابتلا به سرطان‌های سینه، پروستات و کولون می‌شوند. وجود اسید چرب ترانس در روغن‌های جامد، نیمه جامد و مواد غذایی فرآوری شده مانند کیک و کلوچه هم منجر به اختلال در چربی خون می‌شود. عبدالهی تعادل و تنوع و تناسب در مصرف مواد غذایی،‌ حفظ و کنترل وزن مطلوب، ٣٠ دقیقه پیاده‌روی تند روزانه، افزایش فیبر دریافتی، مصرف نان، سبزی و حبوبات، مصرف روزانه دو تا سه واحد شیر و ماست و پنیر کم‌چرب، کاهش مصرف چربی و روغن، حذف روغن جامد و نیمه‌جامد، استفاده بیشتر از گوشت سفید به جای قرمز و محدود کردن سوسیس و کالباس که خطر سرطان‌زایی دارند را به‌عنوان رهنمودهای غذایی ایران عنوان کرد: «مردم از غذاهای کنسرو شده، سس کچاپ، غذاهای نمک سود و دودی کمتر استفاده کنند و اگر فشار خون بالا دارند، مصرف زیتون را حذف کنند. همچنین آجیل را به صورت خام و بدون نمک استفاده کنند.» عبدالهی با بیان این‌که ٤٤‌درصد مرگ و میرهای افراد زیر ٧٠‌ سال و ٤٨‌درصد مرگ‌های افراد بالای  ٧٠‌سال با تغذیه ناسالم مرتبط است؛ به سرانه مصرف نمک در کشور اشاره کرد: «سرانه مصرف نمک در کشور ٤٦ گرم است که باید ٣٥ گرم باشد؛ سرانه مصرف قند ٦٦ گرم است که میزان مطلوب آن در سبد غذایی باید ٤٠ گرم باشد؛ مصرف متوسط سرانه میوه توسط هر ایرانی در‌سال ٢١٢ گرم است که باید ٢٨٠ گرم باشد؛ مصرف سبزی ٢٢٨ گرم است که باید ٣٣٠ باشد و مصرف سرانه شیر هم ١٩٠ گرم است که باید ٢٥٠ گرم باشد. او فشار خون افراد ٢٣ تا ٣٤‌ سال را ١١ درصد، افراد ٣٥ تا ٤٤‌ سال را ٢٠‌درصد و افراد ٤٥ تا ٦٥‌ سال را بالغ بر ٤٨‌درصد اعلام کردو گفت: «مهم‌ترین علت فشار خون بالا ناشی از مصرف نمک بالاست که این میزان درکشور دو برابر میانگین جهانی است.» مصرف سرانه ٤٢ لیتر نوشابه‌های گازدار توسط هر ایرانی او به سرانه مصرف نوشابه‌های گازدار در میان ایرانی‌ها اشاره کرد: «سرانه مصرف هر ایرانی، ٤٢ لیتر نوشابه گازدار است؛ درحالی‌که این نوشابه‌ها به‌دلیل اسید سولفوریکی که دارند موجب ممانعت از جذب کلسیم شده و به پوکی استخوان منجر می‌شوند. هر ٣٠٠ میلی لیتر نوشابه ٢٨ گرم شکر دارد که موجب ١٢ کیلوکالری اضافه وزن می‌شود. بنابراین مصرف این نوشابه‌ها موجب چاقی نیز می‌شود.» عبدالهی گفت:  «طبق برآوردهای علمی باید کمتر از ١٠‌درصد انرژی روزانه از قند تأمین شود و کسانی که بیشتر از ٢٠‌درصد انرژی‌شان را از قند می‌گیرند ابتلا به بیماری قلبی در آنان تا ٣٨‌درصد افزایش می‌یابد. همچنین شانس ابتلا به سرطان در دیابتی‌ها و بیماران قندی بیشتر است.» به گفته او، یک شکلات یا شیرینی اضافه ١٤٠ کیلوکالری وارد بدن می‌کند که برای سوزاندن آن لازم است ١٩ دقیقه دوچرخه سواری یا ٣٠ دقیقه پیاده‌روی صورت گیرد.