به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس پس از پیروزی ایران بر ترکیه در اولین پرونده مشترک گازی در داوری بین‌المللی، کش و قوس دو کشور به منظور تعیین یک قیمت منطقی در فروش گاز طبیعی ادامه دارد. اگرچه بارها ترکیه اعلام کرده است قیمت گاز صادراتی ایران به این کشور بالا است اما درحین بررسی شکایت گازی ترکیه از ایران در دیوان داوری بین المللی، ایران پیشنهاد افزایش صادرات گاز به ترکیه با قیمت کمتر را مطرح کرد و مذاکرات در این خصوص آغاز شد. ایران حاضر به عقد قرارداد جدید گازی با ترکیه است در همین رابطه معاون امور گاز وزیر نفت از آمادگی ایران از تغییر در شرایط قراردادهای گازی با ترکیه خبر داده و گفته بود: آقای زنگنه وزیر نفت ایران اعلام کرده است اگر ترکیه آمادگی داشته باشد حجم بالاتری گاز از ایران بخرد، ایران هم آمادگی تغییر قیمت فروش گاز به ترکیه و امضای قرارداد جدید با این کشور همسایه را دارد. این مقام مسئول ادامه می دهد: با توجه به این که قیمت نفت و فرآورده های نفتی در جهان کاهش یافته است و از طرف دیگر قیمت گاز تابع قیمت نفت است، آمادگی این را داریم در صورت درخواست حجم گاز بالاتر از سوی ترکیه، قرارداد جدید را با قیمت پایین تر امضا کنیم. این گزارش اضافه می کند اگرچه مدتها ترکیه پیشنهاد افزایش صادرات گاز ایران را با قیمت کمتر نپذیرفته بود اما اواخر ماه گذشته بود که سفیر ایران در ترکیه اعلام کرد مسئولان انرژی ترکیه با این پیشنهاد ایران موافقت کردند و بر این اساس خبر احتمال افزایش صادرات گاز ایران با قیمت کمتر در رسانه های دنیا منتشر شد. چرخش 180 درجه ای پس از توافق هسته‌ای اما با این وجود همزمان با چراغ سبز ترک ها به ایران، مسئولان شرکت ملی گاز ایران نسبت به توافق با شرکت بوتاش ترکیه و کاهش قیمت گاز صادراتی به این کشور همسایه واکنش نشان داده اند. عزیز الله رمضانی مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی گاز ایران اخیرا با رد هرگونه توافق با بوتاش ترکیه و کاهش قیمت گاز صادراتی به ترک‌ها، اعلام کرد تاکنون هیچگونه توافقی با بوتاش در این زمینه نداشته ایم. این مقام مسئول با اعلام اینکه سال گذشته گفتگوهایی با شرکت بوتاش برای افزایش حجم گازی در قالب یک قرار داد جدید به عمل آمد، تصریح کرد: با این وجود تاکنون هیچگونه پیشنهادی مبنی بر کاهش قیمت گاز در قالب قرارداد کنونی با بوتاش ارائه نشده است. این عضو هیات مدیره شرکت ملی گاز با اشاره به این که قیمت گازی که هم اکنون به شرکت بوتاش فروخته می شود منصفانه و متعارف است، خاطرنشان کرد: بر این اساس نیازی به بازنگری در قیمت یاد شده به منظور کاهش آن وجود ندارد. قیمت موضوع دعوای گازی ایران و ترکیه با نگاهی به گذشته باید گفت دولت ترکیه پائیز دو سال قبل با ادعای گران فروشی و کم فروشی گاز طبیعی توسط ایران به ترکیه، این ادعا را در قالب پرونده ای به دادگاه لاهه ارائه کرد. مسئولان شرکت ملی گاز ایران در تشریح دلایل شکایت گازی ترک‌ها از گاز ایران به دادگاه لاهه، گفته بودند: مطمئن نبودن در روند عرضه گاز و بالا بودن بهای گاز صادراتی ایران دو ادعای ترکیه برای شکایت گازی از ایران بوده است. گزارش رسانه‌های ترکیه نشان می دهد ادعای کم فروشی و به اصطلاح عرضه ناقص گاز از سوی ایران به ترکیه توسط داوری بین المللی لاهه رد شده است. به نوشته روزنامه زمان چاپ ترکیه، بخش اول رسیدگی به شکایت ترکیه مربوط به تحویل ناقص گاز بود که آنکارا این دعوا را باخته است. این در حالی است که سال گذشته شرکت دولتی بوتاش ترکیه با طرح شکایت گرانی گاز صادراتی ایران و تحویل ناقص گاز در فصل زمستان نزد دیوان داوری بین المللی، خواهان تعدیل نرخ گاز ایران به میزان 32 و نیم درصد شده بود. در این بین بیژن زنگنه وزیر نفت درباره کشیدن پای گاز ایران به داوری بین‌المللی توسط ترکیه، گفته است: «دبه» جزو لاینفک در قرارداد صادرات گاز با خط لوله است، از این رو نباید از «دبه» در قرارداد صادرات گاز عصبانی شد. همزمان با این اظهارنظرها، حمید رضا عراقی مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران در این باره اعلام کرده است: تاکنون در چندین نوبت دفاعیه‌های محکم و مستندی توسط ایران در داوری بین‌المللی انجام گرفته است. معاون وزیر نفت با بیان اینکه تا پایان مهر ماه سال جاری نتیجه داوری بین‌المللی ICC درباره شکایت گازی ترکیه از ایران اعلام می شود، تصریح کرده است: قطعا شکایت گازی ترکیه از ایران تاثیری در روند و حجم صادرات گاز طبیعی به این کشور همسایه ندارد. این گزارش حاکی است در قرارداد صادرات گاز طبیعی ایران به ترکیه، بندی به نام Take or pay (بگیر یا بپرداز) وجود دارد که براساس این بند، اگر ترکیه به دلیل مسائل فنی و عملیاتی و یا تکمیل بودن مخازن ذخیره سازی، نتواند سالانه تا سقف 10 میلیارد متر مکعب گاز از ایران دریافت کند باید پول گاز را به طور کامل پرداخت کند. به عبارت دیگر، براساس قرارداد 25 ساله گازی بین تهران و آنکارا، شرکت ملی گاز ایران باید سالانه 10 میلیارد مترمکعب گاز به شرکت بوتاش ترکیه تحویل دهد. در صورتی که هریک از دو طرف به دلیلی در تحویل یا برداشت گاز وقفه ایجاد کنند، موظف به پرداخت غرامت می‌شوند. براساس این بند قراردادی در سال 1388 شرکت بوتاش ترکیه به دلیل عدم برداشت گاز کافی از ایران (ترکیه به جای 10 میلیارد حدود 6.8 میلیارد مترمکعب گاز برداشت کرد) مشمول جریمه 600 میلیون دلاری شد. از این رو مقامات بوتاش ترکیه در طول مذاکرات خود با مقامات ایرانی بیش از آنکه بر گران بودن بهای گاز صادراتی ایران تاکید داشته باشند، محور اصلی گفتگوها را بر سر حذف بند Take or pay قرار داده بودند که مسئولان وزارت نفت زیر بار حذف این بند از قرارداد صادرات گاز به ترکیه نرفتند. فصل جدید در تعاملات گازی ایران به نظر می‌رسد مسئولان نفتی کشور در صدد تغییر تعاملات خود با شرکای خارجی در فصل پس از تحریم هستند. علاقمندی اروپا به تنوع در منابع تامین انرژی و به خصوص گاز، حضوز چندی قبل زنگنه در همایش امنیت انرژی اروپا که آلمان میزبان آن بود و سفر صدر اعظم آلمان به ایران پس از توافق هسته‌ای فصل‌های جدیدی است که در صادرات گاز کشور گشوده شده و شاید دیگر چندان نیاز به ارائه تخفیف برای صادرات گاز بیشتر به همسایه غربی کشور نباشد. انتهای پیام/م