با انتقال کاشت سبزی و صیفی به گلخانه طی پنج سال و کاهش 90 درصدی مصرف آب، وزارت جهاد کشاورزی اجازه کاشت این محصول در فضای آزاد را صادر نخواهد کرد.   مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان دارویی و قارچ معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی امروز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با بیان اینکه تنوع آب و هوایی و اقلیم‌های مناسب موجود در کشور، نیروی انسانی آماده به کار و وجود بازارهای داخلی و خارجی از مزایای ویژه کشور ما برای استفاده بیشتر از ظرفیت‌های کشت‌های گلخانه‌ای است، گفت: زندگی در یک منطقه خشک و نیمه‌خشک، کاهش نزولات آسمانی و برداشت‌های بی‌رویه آب طی سال‌های گذشته همگی مزید بر علت شده است که بحران آب روز به‌روز حادتر شود و توسعه کشت‌های گلخانه‌ای از مواردی است که با حداکثر بهره‌وری آب، می‌تواند کمک مؤثری را در مدیریت آب داشته باشد. سیدمحمد کیایی با اشاره به اینکه ریسک تولید در محیط کنترل شده، کمتر است، از کاهش هشت تا 10 برابری مصرف آب در گلخانه نسبت به فضای باز خبر داد و افزود: امکان تولید خارج از فصل، افزایش مدت برداشت، کاهش هزینه تولید، افزایش بازده اقتصادی، وجود گردش مالی مناسب برای بهره‌بردار، امکان تولید محصول سالم، باکیفیت و مطابق با استانداردهای جهانی و صادرات، افزایش اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم تا دوبرابر و فعال شدن صنایع مرتبط از مزایای کشت‌های گلخانه‌ای است. وی میزان کل سطح کشت گلخانه‌های دنیا را بر اساس آمار سال 2011، 3.1 میلیون هکتار اعلام کرد که از این میزان 1.1 میلیون هکتار به گلخانه‌های تونلی پلاستیکی کوچک، 1.3 میلیون هکتار به گلخانه‌های تونلی پلاستیکی بزرگ، 40 هزار هکتار به گلخانه‌های شیشه‌ای و 607 هزار هکتار به گلخانه‌های خورشیدی تعلق دارد. کیایی سطح زیر کشت گلخانه‌های کشور را نیز بر اساس آمار سال 1392، هشت‌هزار و 817 هکتار اعلام کرد و ادامه داد: در کشور شش‌هزار و 345 هکتار گلخانه سبزی و صیفی، دوهزار و 189 هکتار گلخانه گل و گیاهان زینتی، 226 هکتار گلخانه توت‌فرنگی و 57 هکتار گلخانه سایر محصولات وجود دارد. وی خاطرنشان کرد: 92 درصد کل گلخانه‌های کشور در 12 استان کشور فعالیت می‌کنند، این 12 استان 58 درصد جمعیت کل کشور را دربر گرفته‌اند و هشت استان آن در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری قرار گرفته‌اند که این خود نشان‌دهنده آن است که برای افزایش سطح و کاهش هزینه، باید کشت سبزی و صیفی را به سمت گلخانه‌های مناطق جنوبی کشور پیش ببریم. کیایی تصریح کرد: در کشور 9 هزار و 707 هکتار گلخانه فلزی با پوشش پلاستیکی، دوهزار هکتار گلخانه چوبی و 110 هکتار گلخانه شیشه‌ای داریم که به‌دلیل کم‌بازده بودن، گلخانه‌های چوبی را به گلخانه‌های فلزی با پوشش پلاستیکی تبدیل خواهیم کرد.   مصرف 424 لیتر آب برای تولید یک کیلوگرم گوجه‌فرنگی مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان دارویی و قارچ معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی با اعلام اینکه خیار و گوجه‌فرنگی از اصلی‌ترین محصولات صیفی هستند، یادآور شد: برای کشت خیار در فضای باز سالانه 12 تا 14 هزار مترمکعب آب در هکتار برای یک دوره کشت و برای کشت گوجه‌فرنگی در فضای باز سالانه 14 تا 18 هزار مترمکعب آب در هکتار برای یک دوره کشت نیاز است، در حالی که با انتقال کشت به داخل گلخانه، میزان آب مورد نیاز در محصول خیار به هشت تا 10 هزار مترمکعب آب در هکتار برای دو دوره و در گوجه‌فرنگی 9 تا 10 هزار مترمکعب آب در هکتار برای یک دوره کاهش می‌یابد. وی تأکید کرد: بر اساس آمارنامه سال 1392، سطح زیر کشت گوجه‌فرنگی فضای باز در کشور 149 هزار هکتار با تولید 5.6 میلیون تن (با متوسط عملکرد 37.5 تن در هکتار) با میزان آب مصرفی 2.4 میلیون مترمکعب آب بوده است که این به معنای این است که به ازای تولید یک کیلوگرم گوجه‌فرنگی، 424 لیتر آب مصرف می‌شود، اما با انتقال گوجه‌فرنگی به داخل گلخانه برای تولید همین میزان گوجه‌فرنگی (5.6 میلیون تن)، نیازمند 18 هزار و 747 هکتار گلخانه هستیم که میزان آب مصرف آن 187 میلیون و 500 هزار مترمکعب محاسبه شده است که معادل 7.8 درصد آب مصرفی در فضای باز است و به ازای تولید هر یک کیلوگرم گوجه‌فرنگی 33 لیتر آب مصرف می‌شود که معادل کاهش 12 برابری آب نسبت به فضای باز است و این امر نشان‌دهنده صرفه‌جویی 2.2 میلیارد مترمکعب آب (92 درصد) است. کیایی درباره محصول خیار نیز اظهار داشت: سطح زیر کشت این محصول در فضای باز 90 هزار و 882 هکتار با تولید یک میلیون و 770 هزار تن (متوسط عملکرد 19.5 تن در هکتار) است که نیازمند مصرف یک میلیارد و 181 میلیون مترمکعب آب است و برای هر یک کیلوگرم خیار 677 لیتر آب مصرف می‌شود، حال آنکه با انتقال خیار به گلخانه برای تولید همان میزان از این محصول، نیازمند چهارهزار و 426 هکتار گلخانه و 70 میلیون و 816 هزار مترمکعب آب هستیم که معادل شش درصد آب مصرف‌ده در فضای باز است و با کاهش 16.7 برابری نسبت به فضای باز برای تولید هر یک کیلوگرم خیار تنها 40 لیتر آب مصرف می‌شود و یک میلیارد و 110 میلیون مترمکعب (94 درصد) آب صرفه‌جویی می‌شود.   آزادسازی 217 هزار هکتار از اراضی با توسعه کشت‌های گلخانه‌ای وی همچنین گفت: با انتقال محصولات گوجه‌فرنگی و خیار به داخل گلخانه 217 هزار هکتار از اراضی آزاد خواهد شد و 3.3 میلیارد مترمکعب آب نیز صرفه‌جویی می‌شود. (گفتنی است، این میزان آب معادل آب سه زاینده‌رود در شرایط پرآبی، در نظر گرفته شده است.)   منع کشت در فضای آزاد، با تصویب لایحه انتقال‌ سبزی و صیفی به گلخانه مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان دارویی و قارچ معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی از تنظیم لایحه‌ای برای انتقال تولید محصولات سبزی و صیفی طی پنج سال خبر داد و افزود: با تصویب این لایحه، اجازه کشت سبزی و صیفی در فضای آزاد صادر نخواهد شد. کیایی خاطرنشان کرد: در ماده 50 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقاء نظام مالی کشور به دولت اجازه داده می‌شود بر اساس پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی در قالب لوایح بودجه، اعتبارات مورد نیاز را در قالب وجوه اداره‌شده برای متقاضیان ایجاد و توسعه کشت‌های متراکم گلخانه‌ای با اولویت مصرف کمتر آب و انرژی معمول دارد. وی با اشاره به اینکه قرار بر این بود که آیین‌نامه اجرایی این ماده شش ماه پس از ابلاغ قانون به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی به تصویب هیئت وزیران می‌رسد، از تهیه آیین‌نامه اجرایی در وزارت جهاد کشاورزی و تصویب آن در چهارم تیرماه سال جاری توسط معاون اول رئیس جمهوری و مطرح شدنش در هیئت دولت خبر داد. کیایی توسعه گلخانه‌ها در کنار انتقال کاشت و ایجاد واحدهای بزرگ گلخانه‌ای با در نظر گرفتن زنجیره تولید را از اولویت‌های معاونت باغبانی اعلام کرد و ادامه داد: باید به این موضوع توجه کرد که تنها راه رسیدن به موفقیت دستیابی به تکنولوژی و دانش فنی است، گلخانه طراحی‌شده در جنوب کشور را نمی‌توان برای مناطق مرکزی و شمالی احداث کرد و نیازمند کار فنی بیشتر و استانداردسازی هستیم وی در پایان با بیان اینکه برای تضمین سرمایه‌گذاری‌های سنگین در این بخش و برگشت سرمایه و توجیه اقتصادی نیاز به کسب دانش فنی داریم، تصریح کرد: در تفاهم‌نامه منعقدشده با بانک کشاورزی قرار بر این است که موضوع آموزش به‌عنوان سرمایه‌گذاری و نه هزینه در طرح در نظر گرفته شود و تسهیلات آن در اختیار بهره‌برداران قرار گیرد، به‌گونه‌ای که دانش فنی همانند اسکلت گلخانه جزو سرمایه ثابت مجموعه قلمداد شود./   خبرنگار: افسانه زعیم‌زاده A-940430-01