پس از رفع تحریم ها باید جلوی واردات بی رویه كالاهای مصرفی را بگیریم

با رفع تحریم های اقتصادی، مسیر برای جذب سرمایه گذاری خارجی باز می شود و موانع پیش روی مبادله های تجاری برطرف خواهد شد. البته، در این میان فعالان اقتصادی هشدار داده اند كه نباید انتظارها را برای دوره تازه بالا برد چرا كه قرار نیست با اجرای برجام همه موانع پیش روی اقتصاد رفع شود بلكه در خوشبینانه ترین حالت، اقتصاد ایران به شرایط قبل از تحریم باز می گردد.
در ارتباط با شرایطی كه در آن قرار داریم و آنچه باید در دوره پس از تحریم ها مورد توجه قرار گیرد با میرمحمدصادقی نایب رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و كشاورزی تهران و از فعالان اقتصادی كشور گفت وگو كردیم.
وی معتقد است ایران در سال های اخیر از یك بازارِ صِرف به یك تولیدكننده تبدیل شده است و در دوره نو، همكاری با كشورها و شركت های بین المللی باید با هدف جذب سرمایه گذاری صورت گیرد.
میرمحمدصادقی به تشریح جذابیت های اقتصادی ایران از جمله دسترسی به بازار كشورهای منطقه پرداخت و گفت: در صورت سرمایه گذاری مشترك شركت های خارجی با شركت های ایرانی و راه اندازی خطوط تولیدی در ایران، آن ها می توانند با كمترین هزینه، محصولات خود را تولید و در كمترین زمان، آن را به بازارهای منطقه صادر كنند.
وی معتقد است كه تجارت ایران از شفافیت خارج شده است و در حال حاضر، واردات و صادرات ما برای دنیا مشاخص نیست زیرا كالا به واسطه اعتبار اسنادی وارد نمی شود و نظارتی بر آن وجود ندارد.

مشروح این گفت وگو را در ادامه می خوانید:
*** ایرنا: به نظر شما لغو تحریم ها چه تغییرهایی در اقتصاد ایران ایجاد خواهد كرد؟
** میرمحمدصادقی: بطور قطع لغو تحریم ها امید و اثری مثبت در اقتصاد ایران به ویژه در بخش خصوصی ایجاد خواهد كرد. در آثار مثبت رفع تحریم ها تردیدی وجود ندارد اما آن انتظاری كه در بعضی از اذهان به وجود آمده، اشتباه است؛ اینكه فكر كنیم در صورت رفع تحریم ها بازارمان باید بستر كالاهای خارجی شود در توان و مناسب اقتصاد ما نیست.
این مساله را به تمام هیات هایی كه بعد از توافق هسته ای به ایران سفر كرده اند نیز گوشزد كرده ایم كه شرایط اقتصادی ایران با گذشته متفاوت شده است و دیگر اجازه نخواهیم داد كه بازارمان به طور كامل در اختیار آنها قرار گیرد. صنعت ایران پیشرفت كرده و تنها نوع همكاری كه آنها می توانند با ایران داشته باشند، مشاركت در تولید است.

*** ایرنا: این تولید قرار است در بازار ایران عرضه شود؟
** میرمحمدصادقی: هم در بازار ایران و هم در بازار منطقه. در اطراف ما صدها میلیون جمعیت زندگی می كند كه می توانیم نیاز این بازار را با مشاركت دیگر كشورها تامین كنیم. سود سرمایه گذاران خارجی در این است كه با شركت های ایرانی سرمایه گذاری و تولید مشترك داشته باشند و تولیدات خود را به بازارهای منطقه صادر كنند.
در دوره پساتحریم، تولیدكنندگان ما نیز باید در فعالیت های خود تغییر ایجاد كنند. در حال حاضر تولید ما برای صادرات چندان مناسب نیست. ما باید نیاز بازارهای اطراف را شناسایی و با توجه به نیازهای آنان تولید كنیم. در بررسی شرایط دوره پس از تحریم باید به این پرسش ها پاسخ دهیم كه چگونه تولید داشته باشیم و چگونه محصولات خود را به كشورهای منطقه صادر كنیم.
محدود كردن دایره دید خود به بازار داخلی اشتباه است. هم اكنون بسیاری از انبارهای ما پر از كالاهایی است كه با هزینه های سنگین تولید شده و به دلیل نبود مشتری انباشته شده است. بنابر این، باید تولیدی داشته باشیم كه برای صادرات مناسب باشد و در كنار آن، موانع پیش روی صادرات نیز برطرف شود.

**** ایرنا: چه موانعی در مقابل رونق صادرات وجود دارد؟
** میرمحمدصادقی: نخستین مشكل موانع بانكی است. مبادله پول مشكل بزرگی است كه صادركنندگان و حتی تولیدكنندگان ما با آن مواجه هستند. در حال حاضر سیستم بانكی در رابطه با مبادلات تجاری فعال نیست. اگر یك تولید كننده بخواهد قطعات یا مواد اولیه مورد نیاز خود را وارد كند دچار مشكلاتی خواهد شد.
مساله بعدی، خارج شدن تجارت ایران از شفافیت است. پیش از این، تمام مبادلات تجاری ایران شفاف بود اما با اعمال تحریم ها ما به ناچار به سمت فعالیت های غیرشفاف كشیده شدیم. در حال حاضر، واردات ما برای دنیا مشاخص نیست. مشخص نیست چقدر صادرات و چقدر واردات داریم زیرا كالا تحت ال.سی (اعتبار اسنادی) وارد نمی شود و كالا با گشایش اعتبار صادر نمی شود.
برطرف شدن تحریم ها، مبادلات تجاری ایران را دوباره شفاف می كند كه این امر هم به سود فعالان اقتصادی داخلی و هم به سود اقتصاد جهان است. طرف خارجی ما تمایل دارد كه برای فعالیت های اقتصادی خود بر اساس آمارها، حجم واردات، حجم صادرات، نیاز داخلی و از این دست شاخص ها برنامه ریزی كند اما در اقتصاد غیرشفاف از این اطلاعات محروم است و به عبارتی دیگر، نمی داند در اقتصاد ایران چه وضعیتی وجود دارد.

*** ایرنا: یكی از هیات های تجاری كه با هدف گسترش روابط اقتصادی خود به ایران سفر كردند، هیات دانماركی بود. هم اكنون حجم مبادلات تجاری ایران و دانمارك حدود 213 میلیون دلار در سال است كه بر اساس آن، دانمارك سالانه 201 میلیون دلار به ایران صادر می كند و ما در عوض تنها 12 میلیون دلار به این كشور صادرات داریم. آیا روابط ما در دوره پس از تحریم ها به همین شكل ادامه خواهد یافت؟
** میرمحمدصادقی: به نظر من این نسبت قابل تغییر است و خود به خود تغییر خواهد كرد به شرطی كه آقایانی را كه از دانمارك آمده اند تشویق كنیم با سرمایه گذاری مشترك با شركت های ایران فعالیت تولیدی داشته باشند. آنها باید بدانند كه در این صورت، هزینه تولید و صادرات كالا برای آنها ارزان تر تمام می شود و باید بدانند كه بازار گسترده ای در منطقه وجود دارد.

*** ایرنا: هزینه صادرات چگونه برای طرف های خارجی ارزان تر تمام می شود؟
** میرمحمدصادقی: در مذاكرات دوجانبه با كشورهای خارجی مرتب متذكر شده ایم كه با توجه به ارزان بودن هزینه هایی از قبیل نیروی انسانی و مواد اولیه و همچنین دسترسی به بازار منطقه ای، این الگو می تواند برای آنها سوددهی بیشتری داشته باشد.
بعنوان نمونه، كشورهای اروپایی برای صادركردن كالاهای خود به منطقه خاورمیانه، باید كالا را در كشور خود تولید كنند و با پرداخت هزینه های گزاف حمل و نقل، كالا را به مقصد برسانند. این در حالی است كه ما ظرف یك روز می توانیم كالا به تركمنستان، ارمنستان و آذربایجان برسانیم، ظرف چند ساعت محموله های صادراتی را به افغانستان بفرستیم و تنها طی پنج ساعت كالاهای صادراتی را به كویت و كشورهای حاشیه خلیج فارس برسانیم.
كشورهای اروپایی در حمل و نقل كالا و رساندن كالاهای تولیدی خود به كشورهای منطقه با مشكلاتی مواجه هستند كه ما می توانیم این امر را تسهیل كنیم.

*** ایرنا: آیا بسترهای لازم از جمله قوانین و مقررات برای جذب سرمایه گذاری های خارجی مهیا است؟
** میرمحمدصادقی: موفقیت در جذب سرمایه گذار خارجی قبل از هر چیز به ثبات اقتصادی نیاز دارد. به عنوان مثال باید كاری كنیم كه نرخ ارز تثبیت شود. در صورت حاكم شدن ثبات در اقتصاد، بقیه مشكلات از جمله قوانین و مقررات چندان مشكل نیست.
قوانین كنونی برای جذب سرمایه گذاری خارجی به نسبت مناسب است با این حال اگر در عمل نیاز به قوانین جدید احساس شود یا قانونی مانع این امر باشد تغییر آن چندان مشكل نیست. در ادامه باید بگویم خوشحالم كه جذب سرمایه گذاری خارجی و تشویق برای تولید، سرلوحه كار دولت قرار گرفته است. این مساله حتی اگر در حد گفتار هم باشد باز جای امیدواری دارد.
**گروه پژوهش و تحلیل خبری
پژوهشم**9189**9279**2054