محصولات تراريخته، ريسك يا فرصت

به گزارش ايرنا، 45 سال از عمر مهندسي ژنتيك در جهان مي گذرد و پژوهشگران جهان نه فقط آن را خطر يا تهديدي براي سلامت انسان نمي دانند بلكه استفاده از آن را فرصت و ظرفيت جديدي براي توسعه كمي و كيفي توليدات كشاورزي مي دانند.
اما با اين حال هنوز توليد اين محصولات در كشورمان توسعه كافي نيافته و جايگاه اقتصادي و فرهنگي خود را ندارد.
برخي از مردم براي استفاده از اين محصولات ابراز ترديد و نگراني مي كنند اما مسوولان كميته ملي ايمني زيستي وزارت علوم به عنوان يكي از متوليان اين موضوع در كشور و دانشمندان علم و ژنتيك و علوم پزشكي دنيا سلامت محصولات، توليدات و موجودات تغيير يافته ژنتيكي را تائيد مي كنند.
رييس انجمن ايمني زيستي و رييس امور تحقيقات و فناوري سازمان برنامه و بودجه كشور در نشستي با عنوان 'مسائل ايمني زيستي مرتبط با موجودات تغيير يافته ژنتيكي' در دانشگاه تبريز گفت: برخي مطالب مطرح شده در مورد محصولات تراريخته در رسانه هاي داخلي درست نيست.
پروفسور'بهزاد قره ياضي' اظهار داشت: يكهزار و 783 مقاله معتبر علمي در خصوص تاييد سلامت محصولات تراريخته در دنيا منتشر شده و بر اين اساس مطالب مطرح شده در برخي رسانه ها غيرمستند بوده و از درجه علمي ساقط است.
وي تاكيد كرد: هيچ مدرك معتبري وجود ندارد كه تهديد محصولات تراريخته و غذاهاي اصلاح شده ژنتيكي(GMO ها) را بر محيط زيست و سلامت انسان را نشان دهد.
قره ياضي يادآوري كرد: صفات نامطلوب محصولات مختلف كشاورزي از راه روش هاي پيشرفته علم مهندسي ژنتيك قابل اصلاح است.
دبير كارگروه ايمني زيستي وزارت علوم، تحقيقات و فن آوري نيز در اين نشست گفت: حدود 190 ميليون هكتار از اراضي كشاورزي دنيا تحت پوشش كشت محصولات تراريخته قرار دارد.
دكتر'امير موسوي' با اشاره به اينكه از قرن 19 تاكنون از اين تكنولوژي و فن آوري ژنتيكي در دنيا استفاده مي شود، اعلام كرد: تاكنون 67 كشور براي توليد محصولات تراريخته در كشورشان مجوز صادر كردند كه در اين ميان ژاپن بيشترين محصولات توليدي و زمين زيركشت را دارد.
وي در عين حال گفت: محصولات اصلاح شده ژنتيكي كه توسط مراجع صاحب صلاحيت تائيد نشده نبايد استفاده شود اما بررسي مخاطرات احتمالي اين محصولات و تائيد كارگروه ايمني تائيد سلامت محصولات تراريخته هر گونه ترديد در استفاده از توليدات تراريخته را از بين مي برد.
موسوي ادامه داد: وزارتخانه هاي بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و جهادكشاورزي به توليد و توسعه محصولات تراريخته نظارت دارند و محققان و پژوهشگران ژنتيك بر سلامت اين توليدات صحه مي گذارند.
وي تاكيد كرد: مردم به سلامت و امنيت غذايي محصولاتي كه از مجاري متوليان صاحب صلاحيت به سر سفره آنان عرضه مي شود اطمينان داشته باشند.
وي اضافه كرد: عرضه محصولات تراريخته براي استفاده مردم با حساب و كتاب است و آزمايش 'ارزيابي مخاطرات احتمالي' اين توليدات انجام مي شود.
دانشيار دانشگاه علوم پزشكي تبريز و فلوﺷﻴﺐ اﺧﻼق زﻳﺴﺘﻲ نيز در اين نشست گفت: سرطان زايي محصولات تراريخته ساخته و پرداخته جهل و نداشتن آگاهي برخي افراد است و به هيچ وجه حقيقت ندارد.
پروفسور 'عبدالحسن كاظمي' بيان كرد: ايجاد صفت و ويژگي اصلاح شده براي ارتقاي كميت و كيفيت محصولات كشاورزي با كمك تراريخته ممكن و كنترل مي شود.
وي با تاكيد بر سلامت كامل اين محصولات اصلاح شده ژنتيكي، گفت: مزيت بزرگ اين محصولات ارزيابي دقيق مخاطرات احتمالي اين نوع محصولات است.
وي ادامه داد: برخي به نام دلسوزي با جهل خود تيشه به ريشه علم مهندسي ژنتيك مي زنند در حالي كه افزايش ارزش غذايي با محصولات تراريخته شدني است و اصلاح نباتات ارزانترين راه افزايش توليد غذا است.
وي گفت: افزايش تحمل تنش مثل تحمل خشكسالي و شوري، زراعت مولكولي، بهبود خواص تغذيه اي مثل افزايش پروتئين، ويتامين، مواد معدني و كاهش مواد ضد كيفي(حساسيت زا) از قابليت هاي توليد محصولات تراريخته است.
عضو انجمن بين المللي اخلاق زيستي و عضو هيات علمي گروه فلسفه محض دانشگاه تبريز نيز در اين كارگاه علمي و آموزشي در خصوص نحوه برخورد با تكنولوژي گفت: تقسيم بندي تكنولوژي غربي و شرقي قابل اعتنا نيست چون چنين تقسيم بندي در علم وجود ندارد.
دكتر 'مسعود اميد' با بيان اينكه نبايد در مقابل تكنولوژي مقاومت كنيم، گفت: چون تمرين علم آموزي و دموكراسي نداشته ايم به درستي نمي توانيم با تكنولوژي ارتباط برقرار كنيم.
وي با بيان اينكه اصلاح ژنتيكي و محصولات تراريخته يك تكنولوژي پيشرفته است، افزود: تكنولوژي در بستري از ارزش ها و نيازهاي انساني شكل مي گيرد پس بايد نسبت به آن عقلايي رفتار كرده و از آن استقبال كنيم.
عضو كميته ايمني زيستي وزارت علوم نيز گفت: محصولات تراريخته با هدف بهبود و تقويت صفات خوب مثل كيفيت غذايي، مقاومت به آفات و بيماري ها، افزايش كميت محصول يا حذف صفات نامطلوب از طريق روش پيشرفته علم مهندسي ژنتيك توليد مي شود و نبايد به اين تكنولوژي بي اعتماد باشيم.
دكتر 'بهرام باغبان' اظهار داشت: بر اين اساس توليد محصولات تراريخته بي خطر است و مردم نگران امنيت غذايي اين محصولات نباشند.
وي يادآور شد: مهندسي ژنتيك، نانو تكنولوژي، بيوتكنولوژي و ICT علوم مربوط به اصلاح ژنتيكي است كه نقش اساسي در توسعه و شكل دهي هزاره سوم ايفا خواهند كرد.
وي با بيان اينكه محصولات تراريخته علاوه بر توليد محصولات كشاورزي در بهبود وضع اشتغال و اقتصاد نيز تاثير گذار است، ادامه داد: توليد پنبه تراريخته به زودي در ايران شروع مي شود كه در توليد پوشاك، بهبود صنعت نساجي كشور و ايجاد شغل نقش ايفا خواهد كرد.
'تراريخته يا ترانس‌ژنيك' (Transgenesis)، كه به آن تراژني يا تراژن‌زايي نيز مي‌گويند به فرايند تزريق يك ژن بُرون زاد (Exogenous Gene) كه تراژن ( Transgesis) خوانده مي‌شود به جانداران زنده گفته مي‌شود، به طوري كه جاندار ويژگي جديدي پيدا كند.
در فناوري توليد جانداران تراريخته، يك يا چند ژن به ژنوم طبيعي جاندار اضافه يا از آن حذف مي‌شود.
تعريف سازمان جهاني بهداشت نيز از تراريخته گياهان، جانوران يا موجودات ميكروسكوپي گفته مي‌شود كه تركيب ژنتيكي آنها (دي‌ان‌اي) به طريقي تغيير يافته كه در طبيعت از راه جفت‌گيري يا نوتركيبي طبيعي اتفاق نمي‌افتد، است.
3093/3071