اصلاح تغذیه، دوری از بیماری و دارو
اضافه وزن و چاقی یکی از معضلات انسان امروزی است.
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما؛ اضافه وزن و چاقی یکی از معضلات انسان امروزی است؛ تغییر شیوه زندگی از یک سو و تغییر عادات غذائی و تمایل به مصرف فست فودها، غذاهای خیابانی و پرکالری روند اضافه وزن و چاقی و به موازات آن بیماری های ناشی از چاقی و اضافه وزن مانند دیابت، فشارخون، بیماری های قلبی- عروقی متأسفانه روند رو به افزایشی دارد و به دلیل هزینه های درمان و مراقبت از بیماران بارمالی زیادی را به دوش دولت و خانواده ها خواهد گذاشت، بنا بر این یکی از راهکارهای مبارزه با چاقی و اضافه وزن انتخاب درست مواد غذائی است.
هرم غذایی یک راهنماست که تعادل، تنوع و میزان سهم مورد نیاز روزانه افراد را از گروه های غذایی نشان میدهد. هرم راهنمای غذایی نشان میدهد که یک برنامه غذایی مناسب روزانه باید شامل تمام گروه های غذایی(5 گروه) باشد هرم راهنمای غذایی بر مصرف بیشتر غلات، میوه ها و سبزی ها که بخش وسیع تری را اشغال می کنند ، در برنامه غذایی روزانه تأکیددارد و افراد را تشویق می کند که مواد غذایی گیاهی را حتماً در برنامه غذایی روزانه بگنجانند.
امّا باید توجه داشت غذاهای یک گروه از هرم نمی توانند به جای غذاهای گروه دیگر مصرف شوند و هیچ کدام از گروه های غذایی هرم از گروه دیگر مهمتر نیستند.
با توجه به اهمیت تغذیه و تأثیر آن در سلامت و پیشگیری از بیماری ها با زهرا عبداللهی مدیر دفتر بهبود تغدیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفتگو کردیم.
وی در تشریح وضع تغذیه جامعه به مصرف زیاد قند، نمک و چربی و مصرف کم سبزی و میوه که از عوامل ایجاد بیماری های غیر واگیر است اشاره کرد و افزود: بیماریهای غیر واگیر مانند دیابت، قلبی و عروقی و سرطانها عامل 76 درصد مرگ و میر در کشور است که مهمترین عامل این بیماری ها، الگوی غذایی و مصرف زیاد نمک، قند و چربی است.
عبداللهی با ابراز تأسف از اینکه با مشکل اضافه وزن و چاقی در کشور مواجه هستیم و آمارهای موجود نشان میدهد چاقی در کودکان زیر 5 سال و نوجوانان روند افزایشی دارد گفت: براساس آخرین مطالعات انجام شده 20 درصد کودکان 15 تا 23 ماهه دچار اضافه وزن و چاقی هستند که این میزان در دانش آموزان و نوجوانان 23 درصد است.
وی افزود: آمارها نشان می دهد 50 درصد جمعیت 15 تا 64 ساله کشور دچار اضافه وزن و چاقی هستند که مهمترین علت آن تغییر الگوی غذایی و مصرف بی رویه فست فودها، نوشابه های گازدار، نوشیدنی های شیرین، مصرف بی رویه نمک و مصرف کم سبزی و میوه همراه با نداشتن تحرک کافی است.
عبداللهی در پاسخ به اینکه وضع ریزمغذی ها و نقش وزارت بهداشت در بهبود وضع تغذیه مردم چگونه است گفت: درباره کمبود ریزمغذی هایی مانند آهن، روی و ویتامین A و D مطالعات کشوری نشان می دهد در روند 10 ساله کاهش قابل ملاحظه ای در میزان کم خونی داشته ایم یعنی کاهش 50 درصدی در شیوع کم خونی و کمبود آهن داریم ضمن اینکه درباره کمبود روی در این دوره 10 ساله بهبود خوبی داشتیم اما درباره کمبود ویتامین دی مشکل همچنان باقی است.
وی افزود: مطالعات کشوری نشان می دهد درصد بالایی از گروه های سنی مختلف در کشور دچار کمبود ویتامین D هستند به طور نمونه این عدد که 10 سال پیش در کودکان 3 تا 4 درصد بود اکنون به 24 درصد و در نوجوانان 14 تا 20 ساله 76 درصد کمبود ویتامین D دارند در گروه های دیگر هم تا 80 درصد کمبود ویتامین D گزارش شده است.
عبداللهی گفت: مطالعات موجود در دنیا نشان می دهد کمبود ویتامین D با افزایش خطر ابتلا به بیماری های غیر واگیر مانند دیابت نوع 2، قلبی و عروقی، انواع سرطان ها، آسم و آلرژی مرتبط است از این رو اجرای برنامه های مداخله ای برای جبران کمبود ویتامین D ضروری است.
وی افزود: اقدامات مداخله ای وزارت بهداشت در این باره از سال 93 آغاز شده است و مکمل یاری ویتامین D به رایگان برای گروه های سنی مختلف توزیع می شود.
مدیر دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: دو دهه قبل 20 درصد کودکان دچار کوتاه قدی تغذیه ای بودند اما اکنون با اقدامات انجام شده برای بهبود تغذیه کودکان کاهش50 تا 75 درصدی در سوء تغذیه کودکان داریم تا جایی که فائو نیز از ایران قدردانی کرد.
وی با بیان اینکه سالم بودن محصولات غذایی برای سلامت جامعه بسیار مهم است افزود: اینکه در محصولات غذایی از نظر میزان قند، نمک، چربی و نوع چربی چقدر استانداردها رعایت می شود در کیفیت آن بسیار مهم است.
مدیر دفتر بهبود و تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: اگر اکنون می گوییم مصرف زیاد قند، مشکل عمده در کشور است و برای کاهش اضافه وزن و چاقی و بیماری های غیر واگیر مانند دیابت و سرطان ها باید روی سالم شدن محصولات غذایی کار شود یک الزام است و باید استانداردهای میزان مصرف قند، نمک و چربی بازنگری شود.
عبداللهی افزود: حتی نوع چربی ها از نظر میزان اسیدهای چرب اشباع شده و ترانس در محصولات غذایی از جمله فست فودها بسیار مهم است.
وی ادامه داد: مطالعات سبد غذایی و مصرف در کشور نشان می دهد که سرانه مصرف روغن و چربی در کشور 46 گرم است در حالی که استاندارد آن 35 گرم است یعنی ما اضافه مصرف چربی و روغن در سبد غذایی داریم.
عبداللهی گفت: در سیاستهای کلی بهبود تغذیه جامعه باید روی کاهش مصرف روغن و چربی و بهبود کیفیت روغن و چربی از نظر میزان اسیدهای چرب ترانس و اشباع شده باید کار شود.
وی افزود: براساس استانداردها باید میزان اسید چرب ترانس در محصولات غذایی کمتر از 2 درصد باشد و تا پایان سال آینده باید به صفر برسد ضمن اینکه در اسیدهای چرب اشباع شده هم استاندارد وجود دارد از این رو اگر میزان اسید های چرب ترانس اشباع شده محصولات غذایی بالاتر از استاندارد باشد این محصولات غذایی، ناسالم و تهدید کننده سلامت جامعه هستند.
عبداللهی گفت: با مطالعات انجام شده میزان اسیدهای چرب ترانس در روغن های موجود در بازار در محدوده استاندارد است و روند کاهشی در میزان اسیدهای چرب ترانس محصولات غذایی را مشاهده می کنیم.
وی با اشاره به اینکه مطالعات سبد مصرف غذایی در کشور نشان می دهد که سرانه مصرف روغن و چربی در کشور 46 گرم است در حالی که استاندارد آن 35 گرم است خاطر نشان کرد: در سیاست های کلی بهبود تغذیه جامعه باید هم روی کاهش مصرف روغن و چربی و هم روی بهبود کیفیت روغن و چربی از نظر میزان اسیدهای چرب ترانس و اشباع شده باید کار شود.
احمد محمدی فر متخصص تغذیه نیز با تأکید بر نقش تغذیه در سلامت افراد گفت: مهم ترین مسأله، کنترل تغذیه از دوران کودکی است، عادات غذایی انسان ها از بچگی شکل می گیرد، پس الگوی تغذیه ای باید از کودکی شروع شود.
وی افزود: سرطان، دیابت، فشارخون و بیماریهای قلبی ـ عروقی شاید زمینه ارثی مشترک داشته باشند، اما برخی عوامل مثل سیگار، چربیها و گوشت قرمز زمینه ساز این بیماری ها هستند.
محمدی فر تأکید کرد: اضافه کردن میوه جات و سبزیجات خام به سبد غذایی و استفاده نکردن از فست فودها که دومین عامل ایجاد مرگ و میر بشر هستند، می تواند از بسیاری عوامل تهدید سلامتی جلوگیری کند.
وی گفت: باید مصرف قند، نمک و چربی به عنوان سه عنصر غذایی مؤثر کاهش یابد زیرا اغلب شهروندان با زیاده روی در مصرف این سه عنصر با بیماری های مختلف دست و پنجه نرم می کنند.
محمدی فر با اشاره به اینکه خود مردم نقش اصلی در سلامت خود دارند گفت: کودکان و نوجوانان باید روزانه 60دقیقه فعالیت بدنی و تحرک داشته باشند و نباید بیش از 120 دقیقه را در روز صرف بازی ها و سرگرمی های بی تحرک کنند.