یاسمین مولانا: این جملات بخشی از نامه ی انجمن حفاظت از تنوع زیستی استان به استاندار آذربایجان شرقی است که در آن از وضعیت سگهای بی صاحب تبریز و عملکرد برخی مسئولان شکایت کرده اند.
گرچه این روزهای تبریز با سالهای نچندان دورش تفاوت دارد و در شهر پرسه زدن سگهای ولگرد، صدای مهیب شلیک تیر در نیمه شب و لاشه سگی بی صاحب را در گوشه ای دور افتاده نمی بینیم و رشد فرهنگ عمومی و فعالیت نهادهای مردمی و مسئولیت پذیری آنها نقاط مثبت تصور می شود اما ظاهرا اشکال کار از جای دیگر است!
سگهای بی صاحب تبریز؛ زباله گاه مدفوعشان کجاست؟
اعضای انجمن حفاظت از تنوع زیستی استان در نامه مذکور از سلامتی سگها و محیط پناهگاه تبریز سوال کرده و گفته اند: " یکی از حیوان دوستان تبریزی با محصور نمودن محوطه کوچکی تحت عنوان پناهگاه حیوانات پردیس تبریز و با جلب حمایت های مالی مردم و شهرداری توانسته است حدود هزار قلاده سگ را جمع آوری کند. ایشان با جلب توجه مقامات مسئول و ترتیب دادن بازدید از آن محل این کار غیرعلمی و اصولی را توجیه می کند اما چگونه است که شخصی هزار قلاده حیوان آلوده به انواع بیماری را در محوطه کوچکی که فاقد ابتدایی ترین امکانات بهداشتی مانند دفع اصولی فاضلاب، لاشه سوز و ... و در محدوده شهری گرد آورده و کسی از ایشان نمی پرسد که مدفوع هزار قلاده سگ را چگونه مدیریت می کنید و لاشه سگ های مرده را چکار می کنید."
موسس پناهگاه پردیس در این زمینه در گفتگو با خبرآنلاین توضیح داد: در خارج از پناهگاه و به دور از محدوده کلانشهر تبریز کانالهایی در نظر گرفته شده که زباله ها و فضولات ابتدا سوزانده شده و سپس با آهک دفن می شوند.
ژیلا پور ایرانی گفت: اجساد سگهای مرده هم، در خارج از محدوده شهر نشینی تبریز با آهک دفن می شوند.
موسس پناهگاه پردیس تبریز تاکید کرد: اداره کل محیط زیست استان در مسائل زیست محیطی این پناهگاه نظارت کامل دارد و گرچه این پناهگاه مجموعه نوپایی است اما با تمام تلاش خود سعی کرده ایم طبق استانداردها فعالیت کنیم.
سگ کشی نه؛ عقیم سازی بله
اما موضوع دیگری که این فعالان زیست محیطی را نگران کرده و در نامه خود خطاب به استاندار آذربایجان شرقی به آن پرداخته اند موضوع زاد و ولد سگها بوده و در نامه چنین آورده اند که: " طبق اعلام انجمن جلوگیری از خشونت با حیوانات امریکا هر ماده سگ می تواند در مدت 7 سال تا 67 هزار قلاده افزایش یابد و هر ماده گربه در مدت 6 سال به 43200 گربه بالغ شود( همان مرجع). حال با عنایت به اینکه عمر سگ ها معمولا 15 سال می باشد اینگونه افزایش ها در شرایط مختلف با اندکی اختلاف قابل تصور می باشد. "
در پاسخ به این بخش از سوال اعضای فعال زیست محیطی، ژیلا پور ایرانی با اشاره به سابقه فعالیت پناهگاه حیوانات تبریز اظهار داشت: پردیس فعالیت خود را از سال 1390 با هدف جلوگیری از کشتار سگهای ولگرد در تبریز آغاز کرد و در این پناهگاه از حیوانات آسیب دیده حمایت شده و این مجموعه نخستین نهاد مردمی است که موفق به زنده گیری سگها شده است.
وی در ادامه تشریح کرد: عقیم سازی و واکسیناسیون جزو مهمترین فعالیت های این مجموعه بوده به طوریکه طبق قراردادی که با جراح متخصص و عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز بسته شده عمل عقیم سازی با اولویت سگهای ماده انجام می شود.
موسس پناهگاه پردیس یادآور شد: زاد و ولد در پناهگاه انجام نمی شود جز در مواردی که سگ ماده انتقال داده شده باردار باشد که پس از به دنیا آمدن توله سگها در اسرع وقت اقدام به عقیم سازی سگ مادر می کنیم.
پور ایرانی در ادامه افزود: تمامی سگها هر سال در سه نوبت واکسن زده می شوند، دو نوبت واکسن هشتگانه و یک نوبت واکسن هاری که اهدایی دامپزشکی استان آذربایجان شرقی بوده و در این زمینه همکاری و نظارت فراوانی دارند.
وی در عین حال افزود: طرح واگذاری سگها نیز در برنامه پردیس بوده که در این راستا برخی از کارخانه ها و یا برخی افراد از این طرح استقبال کرده اند.
پلنگ و سگ خوری؟!
بخش دیگری از نامه به استاندار که جالب توجه بود اشاره داشت به: "فرد دوم بانوی علاقمند دیگری است که از تعداد نامعلومی از سگ های بی صاحب در اطراف جاده تبریز- اسپیران نگهداری می کند. این گروه با برخورداری از تغذیه مناسب به سرعت زاد و ولد کرده و زنجیره غذایی شومی را در محدوده کلانشهر تبریز بوجود آورده اند که شامل گوشتخوارانی مانند پلنگ، گرگ، کفتار راه راه، شغال و روباه می باشد. بدیهی است که حلقه نخستین این زنجیره غذایی عجیب سگ های بی صاحب بوده که توسط پلنگ و گرگ کشته و تغذیه می شوند و کفتارها و سایر گونه های کوچک مانند شغال و روباه از باقیمانده غذای آنها ارتزاق می کنند و احتمال سرایت بیماریهای مختلف این بار از سگ های ولگرد به گونه های وحشی این چرخه معیوب را کامل می کند که می توان به بیماری دیستمپر اشاره کرد که در صورت تغذیه پلنگ از سگ مبتلا در مدت یک هفته مرگ پلنگ را فراهم می آورد."
برای یافتن پاسخ و توجیه مناسب برای این قسمت از نامه شاید بهتر باشد جلسه پلنگ شناسی بگذاریم پیش از اینکه سراغ این سگهای بی صاحب پردردسر برویم.
کافی است نگاهی به دنیای مجازی و سرگذشت پلنگ ایرانی و داستان احیای آن در استان آذربایجان شرقی بیندازیم تا بفهمیم که این گونه گربه سان از چه موجودی تعذیه می کند!!
خبرگزاری مهر در تاریخ چهارم خرداد سال 1388 گفتگویی با محمدرضا مسعود، کارشناس مسئول دفتر حیات وحش و آبزیان اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی داشته که وی به وضعیت پلنگ ایرانی در استان پرداخته و گفته است: پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، الگوی کشت در کشورهای همجوار شمال غرب ایران تغییر یافت و این امر موجب افزایش حیواناتی همچون گراز شد که به عنوان یکی از غذاهای اصلی پلنگ محسوب می شود.
در واقع مناقشه قره باغ و ناامنی در این منطقه نیز باعث شد حیوانات مختلف از کشورهای آذربایجان و ارمنستان با عبور از رود ارس به مرزهای ایران سرازیر شوند و بدین ترتیب فراوانی غذا و مهیا بودن شرایط امن زیست محیطی برای حیوانات وحشی در این سوی مرزهای ایران موجب افزایش جمعیت پلنگ‌های ایرانی در آذربایجان شرقی شده است.
اما آنچه در خصوص پلنگ شنیدنی و خواندنی است، اینکه پلنگ از حضور در مناطقی بدون عوارض طبیعی پرهیز می کند و کوهستانی بودن منطقه و غیر قابل دسترس بودن برخی از نقاط آذربایجان شرقی یکی دیگر از دلایل افزایش جمعیت این گونه جانوری در استان است و از همه مهم تر باید گفت پلنگ غذاهای خوشمزه را ترجیح می دهد، قوچ و میش بیشترین غذاهای این گونه را تشکیل می دهد گرچه در مقاطعی شاید گراز هم نصیب این صیاد ماهر گردد.
که با این اوصاف به نظر می رسد یا پلنگ ها با توجه به گفته اعضای زیست محیطی تغییر مزاج داده اند و یا شاید باید پیش از نگرانی کمی بیشتر تحقیق کرد!
اما در این نامه به "بیماری دیستمپر" هم اشاره شده که البته باید دانست این بیماری ویروسی بوده و به روشهای گوناگون به خصوص از راه ترشحات تنفسی انتقال می یابد و برای انتقال آن نیاز به خورده شدن ندارد!
کارشناس دامپزشکی در خصوص خطر انتشار بیماری دیستمپر گفت: ویروس بیماری که شایع شود همه جا خطر انتشارش وجود دارد همانطور که با شایع شدن تب برفکی نمی توان صنعت گاوداری و دامداری را جمع آوری کرد از این رو دلیلی وجود ندارد برای احتمال بیماری همچون دیستمپر بخشی را تعطیل کرد بلکه باید با نظارت بیشتر احتمال شیوع بیماری را کاهش داد.
کنترل سلامت سگهای پردیس
ژیلا پور ایرانی در بخش دیگری از سخنان خود برای تاکید بر رعایت نکات بهداشتی و حساسیت اعضای پردیس در حفظ سلامت سگهای ساکن این پناهگاه گفت: بخشی از غذای سگهای پردیس شامل گوشت می شود که آنها را پخته و در ظرف های مخصوص در اختیار هر سگ قرار می گیرد.
وی تاکید کرد: با توجه به اینکه تمامی سگها انگل زدایی شده اند غذای پخته شده به آنها می دهیم که احتمال ایجاد انگل به صفر نزدیک شود.
به گفته پور ایرانی به طور مرتب فضای پردیس مورد نظافت و بازسازی قرار می گیرد.
طرح مبارزه با سگهاي ولگرد
اما در آن سوی اعتراض و برخی شکایت ها شاید بهتر باشد که نگاهی به زندگی سگهای ولگرد و طرح جمع آوری آنها بیندازیم.
شاید تا چند سال گذشته نحوه اتلاف و کشتار سگهای ولگرد نه تنها باعث رعب و وحشت شهروندان می شد از سوی دیگر اعتراض های مردمی را هم در پی داشت بطوریکه در فضای مجازی و یا رسانه های مکتوب و غیر مکتوب شیوه کشتار غیر انسانی زیر سوال می رفت تا جایی که اجرای طرح ضربتی زنده گیری سگهای ولگرد در منطقه 18 تهران به صورت پایلوت، به منظور رفاه حال شهروندان عملی شد و پس از آن به عنوان یک دستورالعمل به تمامی شهرداری های کشور ابلاغ شد.
طبق اعلام شهرداری تبریز يكي از مهمترين معضلات خدمات شهري كلانشهرها سگهای ولگرد هستند كه علاوه بر ايجاد رعب و وحشت شهروندان و ايجاد جو رواني عامل دو بيماري بسيار مشترك بين انسان و حيوان بنام هاي كيت هيدراتيك و هاري هستند، که قبلاً از روش هاي سنتي طعمه گذاري و اتلاف استفاده می شد.
اما در حال حاضر حوزه معاونت خدمات شهري و اجرايي شهرداري تبريز، با روش زنده گيري و تزريق داروي بي هوشي پروسه عقیم سازی را در دستور کار خود قرار داده است كه يك روش نوين و مطابق دستورالعمل ارسالی سازمان شهرداري هاي كشور است که در این راستا شهرداری تبریز با پناهگاه پردیس تبریز قرارداد همکاری دارند.
در این راستا مهدی حامی معاون سلامت دامپزشکی استان آذربایجان شرقی اظهار داشت: پیش از این نحوه کشتار سگها توسط شهرداری اعتراض و ناراحتی همه مردم و مسئولان را در پی داشت درحالیکه تمامی ارگانها دوستدار سگها بوده و مخالف اتلاف آنها هستند از این رو برای ساماندهی سگها کمیته ای متشکل از شهرداری، فرمانداری، دامپزشکی، محیط زیست، نیروی انتظامی و شبکه بهداشت و ان جی او های دوستدار حیوانات در تبریز تشکیل شد.
فعالیت های قانونی پردیس و اسنادش موجود است!
اما آنچه کارشناسان دامپزشکی نسبت به آن قاطع هستند سلامت و درستی فعالیت های پناهگاه پردیس است و تزریق واکسن هاری و واکسن های هفتگانه زیر نظر اداره کل دامپزشکی استان بوده که اسناد آنها هم موجود است.
به گفته موسس پناهگاه پردیس؛ برای فراهم کردن بستر مناسب نگهداری از سگهای بی صاحب برنامه بلند مدتی با شهرداری تبریز داریم که انتقال پناهگاه به مجموعه استانداردتر از جمله آنهاست.
کمی مهربانتر باشیم
خوب است نگاه مشارکتی و اخلاق مدنی را از ان جی او ها بیاموزیم و بجای نقد بدانیم هر انسانی سهمی در بهبود شرایط اجتماع، شهر و کشور خود دارد.
جمعیت مردمی رفتگران طبیعت در حوزه محیط زیست و به صورت تخصصی در زمینه پسماندها فعالیت می کنند که همین امر باعث مشارکت این جمعیت با پناهگاه پردیس شده و به گفته عاطفه مجتهدی موسس جمعیت مردمی رفتگران طبیعت؛ بسیاری از پسماندها می توانند مسیر بهتری پیدا کنند.
عاطفه مجتهدی اضافه می کند: در یک برنامه مدون موفق شدیم پسماندهای هایپرمارکت مجتمع تجاری لاله پارک و مجموعه های مشابه را که شامل مازاد نان و مرغ و گوشت تولید روز هستند را به پناهگاه پردیس انتقال دهیم.
وی با تاکید بر اینکه مهرورزی به موجودات و طبیعت تاثیر به سزایی در پیشرفت زندگی خودمان دارد، تشریح کرد: رستورانها و هتل هایی که نان و یا گوشت مصرفی خود را روزانه تهیه کرده و مازاد آنها را دور می ریزند خوب است این پسماندها را به مکانهایی همچون پردیس انتقال دهند تا از هدر رفت وسیع جلوگیری شود.
به عقیده مجتهدی؛ فعالیت های مدنی بهترین راه، برای بالابردن حساسیت های مردمی است و جای ایراد گرفتن از هر نوع فعالیت مدنی بهتر است کمی مهربانتر باشیم و بازوی قوی برای بهبود و پیشرفت بیشتر هر اتفاق مثبتی باشیم.
وی تاکید کرد: مجموعه پردیس بی نقص نیست مثل هر مجموعه دیگری؛ اما باید دید از چه نگاهی مسائل را بررسی می کنیم با این حال باید اعتراف کرد که خانم پور ایرانی با تمام پشتکار خود از صفر آغاز کرد و اتفاق خوب شهر ما در جمع اوری سگها، پناهگاه پردیس بود.
مجتهدی یادآور شد: ان جی او ها در بسیاری از موارد ثابت کرده اند که حضور آنها ضروری بوده و برخی از فعالیت ها را بهتر می توانند انجام بدهند.
گاه شاید بهتر است کمی مهربانتر باشیم؛ جای شکایت قدمی مثبت برداریم و یا جای بی تفاوتی نسبت به هر اتفاقی بدانیم که محیط زیست قربانی است گاه قربانی تبعیت کردن های کور کورانه گاه منفعت طلبی ها و خیلی وقت ها هم بی خیالی هایمان؛ بهتر است کمی مهربانتر باشیم!
نظر شما