به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ سال های زیادی است که دریاچه ارومیه خشک شده است و نظریه های زیادی در رابطه با احیا آن وجود دارد، اما با توجه به قولی که حسن روحانی، رییس جمهور برای بازگرداندن زندگی به دریاچه ارومیه داد اقدامات متفاوتی توسط ستاد احیاءدریاچه ارومیه انجام شده است.
امروز در نشست خبری در خانه کشاورز با حضور، عیسی کلانتری، دبیر و مجری ستاد احیای دریاچه ارومیه و دبیرکل خانه کشاورز و محمد مسعود تجریشی مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه برگزار شد، که به بسیاری از سوال ها در رابطه با شرایط کنونی دریاچه ارومیه و برنامه هایی آن برای آینده پاسخ داده شد.
آیا دریاچه ارومیه قابل احیا است ؟
عیسی کلانتری در ابتدا گفت: از زمانی که آقای روحانی قول احیا دریاچه ارومیه را از نظر یک سیاستمدار دادند، عده ای از نظر فنی موافق و مخالف بودند. یعنی برخی می گفتند دریاچه ارومیه قابل احیا است و برخی می گفتند این ممکن نیست.
او در ادامه گفت: پس از انجام مطالعات زمین شناسی، جئوتکنیک و ساختار اطراف دریاچه مشخص شد که غیر از دو منطقه کوچک 9 و 17 کیلومتری آب دریاچه ارتباطی با آبخانه های اطراف ندارد و ما می می توانیم روی احیا آن سرمایه گذاری کنیم.
او گفت که اگر ارتباطی میان آبخانه های اطراف دریاچه ارومیه و دریاچه ارومیه بود این دریاچه قابل احیا نبود.
کلانتری سپس بیان کرد: پس برخلاف تئوری هایی که می گفتند دریاچه ارومیه قابل احیا نیست، این دریاچه قابل احیا است، خوشبختانه طی سال گذشته هم نشان داده شد، اگر آبی وارد دریاچه شود اصلا از دریاچه خارج نشود.
چرا توجه زیادی به دریاچه ارومیه شده است
سوالی که وجود دارد این است که چرا توجه زیادی به دریاچه ارومیه می شود کلانتری در این رابطه گفت: 5 میلیون نفر در اطراف این دریا زندگی می کنند، بستر دریاچه کاملا نمکی است و غبار نمکی وجود دارد.
او گفت: مطمئن باشید اگر دریاچه ارومیه را تخلیه نمی کردند شهر تبریز باید تخلیه می شد، تخلیه این شهر 1000 میلیارد دلار هزینه می خواهد اما هزینه دریاچه ارومیه حداکثر 6 میلیارد دلار است. تغییرات ژنتیکی ممکن است در آنجا به وجود بیاید.
او همچنین گفت که اگر مردم این شهر را تخلیه نمی کردند باز هم باید ده ها میلیارد دلار هزینه بهداشت و درمان می شد.
چه اقداماتی برای احیا دریاچه انجام شده است ؟
کالانتر در رابطه با پروژه احیا دریاچه ارومیه گفت: مطالاعتی که آقای تجریشی با 650 نفر متخصص داخی و 50 متخصص خارجی در 6 ماه صورت گرفت، تقریبا مطالاعت درستی بود و به استناد همان مطالاعت فعالیت اجرایی از زمستان سال 1393 شروع شد.
تجریشی هم در این رابطه گفت: در بهمن 1392 به عنوان کارگروه اصل 138 کارگاه ما شکل گرفت، ما از 147 روز بعد از شکل گارگروه کار را با کارشناسان داخلی و خارجی که تجربیات مشابهی داشتند شروع کردیم، در این فرایند ما توانستیم راه کار های اجرایی احیا دریاچه ارومیه را به وزیران ارائه دهیم و در نهایت در آذر سال 1393 اولین منابع مالی برای پروژه های اجرایی احیا دریاچه ایجاد شد.
او در درباره برنامه ایجاد شده هم گفت: با اینکه در 20 سال، 40 سانتی متر تراز آب دریاچه پایید آمده بود، برنامه ما این بود در 3 سال اول برنامه تثبیت دریاچه ارومیه را داشته باشیم زیرا جلسات کارشناسی ما نشان می داد اگر در طول 3 سال دریاچه احیا نشود دیگر این دریاچه قابل احیا نیست.
او هچنین خبر داد که علاوه بر این که دریاچه هم اکنون در شرایط تثبیت است، بلکه تراز دریاچه 50 سانتی متر بیش از انتظار است.
اما علت این بهبود شرایط دریاچه چه بود ؟ تجریشی با بیان اینکه بارش ها تاثیری نداشاته اند گفت: مهمترین و اولین اقدام، اتصال رودخانه سیمینه رود و زرینه رود به یک دیگر است، در گذشته آب وقتی وارد رودخانه ها می شد به علت شیب منفی به دریاچه نمی رسید، اما این اتصال رودخانه ها باعث شده در مواقع سیلابی آب به پیکر اصلی دریاچه وارد شود.
او در رابطه با اقدام بعدی خودشان گفت: لایه روبی ها در انتهای دریاچه باعث شد سیلاب هایی که در داخل رودخانه جریان داشت به داخل دریاچه برسد.
او از یکی دیگر از اقدامات مهم انجام شده هم گفت: بسیاری از کشاورزان تصور غلطی داشتند که آب را در زمستان از رودخانه می گرفتند و در مزارع خود پخش می کردند، با کمک دستگاه های اجرایی و مردم توانستیم مقدار آبی که از سهم رودخانه برداشته می شود به دریاچه برگشته شدند.
شرایط کنونی دریاچه ارومیه
این اقدامات تاثیر های زیادی هم بر روی شرایط دریاچه ارومیه داشتند، تجریشی گفت: با این وجود که بارش های ما نسبت به سال قبل تغییری نداشته ما توانستیم 2 میلیارد متر مکعب آب داخل دریاچه ارومیه داشته باشیم.
کلانتری همچنین خبر داد که ارتفاع امسال دریاچه ارومیه 1270.73 متر است که حدود نیم متر نسبت به پارسال افزایش داشته است.
تجریشی درباره حجم آب ها هم گفت: به نسبت سال گذشته 1 میلیارد 110 متر مکعب آب بیشتر داریم، که حجم قابل توجی است. 740 کیلومتر مربع سطح دریاچه نسبت به سال گذشته بیشتر است.
او البته با اشاره به این که برای رسیدن به تراز اکولوژیک هنوز فاصله زیادی داریم، گفت: در تراز اکولوژیک ما 14 میلیارد متر مکعب آب باید داشته باشیم، یعنی 12 میلیارد متر مکعب آب لازم داریم.
گفتنی است تجریشی گفت که میزان شوری دریاچه از 330 تا 350 گرم بر لیتر است و این فعالیت باکتری ها افزایش داده است، سال گذشته شوری دریاچه ارومیه 490 گرم در لیتر بوده است.
رنگ قرمز خبر خوب یا بد برای دریاچه ارومیه ؟
عیسی کلانتری در رابطه با علت قرمز شدن رنگ دریاچه ارومیه هم گفت: با توجه به اینکه ارتفاع آب بالا آمده است، نمک در آب شیرین تر حل شده و آرتمیا در دریاچه شروع به رشد کرده است. این رنگ قرمزی هم که اکنون در دریاچه است خوراک آرتمیا است. از سوی دیگر این رنگ قرمز درجه حرارت آب را زیاد می کند و تبخیر بیشتر می شود.
تجریشی هم در رابطه با این رنگ قرمز گفت: نکته ای که اهمیت دارد این است که رنگ قرمز نشان دهنده این است که حیات به داخل دریاچه برگشته، بنابراین این ها خبر خوبی برای دریاچه ارومیه هستند.
برنامه های بعدی
مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در رابطه برنامه های آینده برای تامین آن 12 میلیارد متر مکعب آب لازم گفت: از مهر ماه به بعد، وارد پروژه هایی می شویم که دریاچه ارومیه را احیا کند.
او در رابطه با یکی از اصلی ترین برنامه ستاد در آینده گفت: در فاز دوم یکی از اصلی ترین اقدامات این است که بتوانیم در 5 سال 40 درصد مصرف آب کشاورزی، صنعت و شرب را کاهش دهیم.
تجریشی با اعلام این که عمده فعالیت ها بر روی بخش کشاورزی است گفت: تجربه و مطالعات نشان داده اند که کشاورزان دارد بیش از نیاز آب استفاده می کنند.
او ادامه داد: با استفاده از قضاوت کارشناسی به این نظر رسیدیم که اگر مصرف آب در بخش کشاورزی را 40 درصد کاهش دهیم، هیچ اتفاقی به لحاظ نیاز گیاه رخ نمی دهد.
کلانتری در این رابطه گفت: گیاه زمانی بیشترین تولید را دارد که 0.8 «ای تی» (میزان تبخیر تحرک) آب داشته باشد این میزان اگر از 0.8 افزایش یابد میزان تولید منفی می شود، کشاورز ها ما 1.4 «ای تی» الان آب مصرف می کنند یعنی 45 درصد بیش از نیاز گیاه. این آبی است که باید از کشاورز پس گرفته شود و به دریاچه داده شود.
تجریشی هم از سختی های این کار گفت: از الان کار ما سخت تر می شود زیرا باید به کشاورزی بگوییم که دارد آب را 45 درصد زیاد مصرف می کند و باید آب را از او بگیریم و در این فاصله به او کمک کنیم. این کمک ها این طریق است که آب را از راه لوله به کشاورز بدهیم.
تجریشی همچنین خبر داد که مشاوری در جنوب دریاچه ارومیه به کار گرفته اند که بگوید چه اقدامتی برای صرفه جویی مصرف آب باید صورت بگیرد: اقدامات نرم افزاری را در این زمینه ما از سال 1395 شروع کرده ایم. انتظار ما این است 8 درصد در هر سال مصرف آب را کم کنیم.
گفتنی است 51 درصد آب دریاچه ارومیه از جنوب آن تامین می شود. همچنین قرار بر این است اقدامتی که در جنوب دریاچه ارومیه انجام شده در غرب توسط دانشگاه ارومیه و در شرق توسط دانشگاه تبریز انجام شود.
او گفت: ما به این علت که مطمئن شویم با دانشگاه اول کشاورزی در هلند توافق کردیم به دو دانشگاه ما مشاوره بدهد.
تجریشی گفت: ما امسال رها سازی آب ها را شروع می کنیم، آبی که پشت سد ها ذخیره شده را با کمک وزارت نیرو در فصل غیر زراعی رها می کنیم.
کلانتری هم گفت: رها سازی باید به شکل سیلابی باشد تا تبخیر زیاد نباشد، به همید دلیل آخر زمستان بهترین زمان برای تخلیه آب از سد ها است.
تجریشی بیان کرد که انتظار دارند امسال 450 میلیون متر مکعب آب از طریق سد ها وارد دریاچه ارومیه شود.
مصرف آب در کشاورزی
کلانتری در رابطه با مصرف آب توسط کشاورزی هم گفت: در حوزه دریاچه ارومیه سالانه 4.2 میلیارد متر مکعب آب توسط کشاوری مصرف می شود، همه میزان مصرف آب دریاچه ارومیه 4.7 میلیارد متر مکعب است. پس 90 درصد آب دریاچه ارومیه در کشاورزی مصرف می شود، این میزان در کشور هم تقریبا همین مقدار است.
او ادامه داد : فراتر از این ها بر اساس قوانین بین المللی کشور هایی که 20 درصد آب تجدید پذیر استفاده می کنند، مشکل زیست محیطی ندارند، یعنی اگر ما 1.6 میلیارد متر مکعب آب دریاچه اورمیه را مصرف می کردیم هیچ مشکلی در آنجا نبود، ولی مصرف ما 3 برابر این میزان است.
کلانتری در ادامه گفت: ما تنها کشوری هستیم که بالای 50 درصد منابع آب تجدیدپذیرمان را استفاده می کنیم، ما 88 میلیارد مترمکعب آب تجدیدپذیر داریم مصرف 96 میلیلارد متر مکعب است یعنی مصرف ما حدود 107 تا 108 درصد آب تجدید پذیر کشورمان است. ما خودمان تیشه به ریشه مان می زنیم.
کلانتری همچنین خبر داد که میزان مصرف در استان خراسان 140 درصد است.
47237
نظر شما