توفان هاي گرد و غبار مهمترين تبعات فرسايش خاك است

احمد لندي دوشنبه در گفت وگو با ايرنا اظهار كرد: با توجه به اهميت 'خاك' در توليدات كشاورزي و منابع موردنياز، سازمان 5 دسامبر (15 آذر) روز جهاني خاك نامگذاري شده و پارسال (2015) نيز به نام سال خاك ناميده شده بود.
وي مهترين اثر فرسايش و تخريب خاك را در خوزستان بوجود آمدن توفان هاي گرد و خاك دانست و افزود: فرسايش خاك حاصل مديريت نامناسب منابع آب و بهره وري خاك و تغيير اقليم و خشكسالي است.
وي با بيان اينكه در آمريكا براي هر تن خاك 27 دلار ارزشگذاري شده است اظهار كرد: بر اين اساس فرسايش خاك سالانه 56 ميليارد دلار به كشور خسارت وارد مي كند.
لندي افزود: بر اساس فرمايش رهبر معظم انقلاب شايد مشكل حفاظت از منابع آب و خاك باشد اما خاك مهمتر است زيرا به دليل مختلف از جمله وسعت و حجم زياد نمي توانيم آن را منتقل كنيم.
وي اضافه كرد: نرخ فرسايش خاك در خوزستان چهار تا 20 تن در هر هكتار گزارش شده است كه بسته به مناطق مختلف، متفاوت است.
لندي ادامه داد: ايران جزو كشورهايي است كه در رده هاي بالاي فرسايش خاك در دنيا قرار دارد.
وي با بيان اينكه بيش از 60 درصد توفان هاي گرد و غباري كه وارد خوزستان مي شود از عراق و سوريه، عربستان و اردن است اظهار كرد: بعضي از زمين هاي خوزستان به دليل نبود مديريت منابع آب به كانون هاي داخلي شكل گيري گرد و غبار تبديل شده اند و برخي زمين هاي كشاورزي نيز به دليل كاهش منابع آب رها شده اند كه مي توانند بخشي از توفان هاي گرد و غبار را توليد كنند.
لندي افزود: سدسازي نيز باعث شده آب هايي كه در گذشته در دشت ها و آبخيرها جاري،و رطوبت خاك را تامين مي كرد نداشته باشيم و خشكي بيش از اندازه بوجود آيد و با وزش باد با سرعت كم نيز شاهد گرد و غبار باشيم.
وي تاكيد كرد: بخشي از گرد و غبار نيز به نبود رطوبت كافي در خاك به دليل اجراي طرح هاي انتقال آب ميان حوضه اي بوجود آمده است.
عضو گروه خاكشناسي دانشگاه چمران همچنين گفت: در حوضه هاي بالادست، چراي بي رويه، قطع جنگل ها و نبود حفاظت خاك باعث شده فرسايش خاك افزايش يابد و فرسايش در حوضه هاي بالادست خوزستان بيشتر است.
وي در ادامه با اشاره به راه اندازي موزه خاك در برخي استان هاي كشور، خواستار همكاري مسئولان براي راه اندازي موزه خاك در خوزستان شد.
لندي همچنين خواستار حمايت نمايندگان مجلس شوراي اسلامي از لايحه حفاظت از خاك شد و افزود: اين لايحه چند بار دركميسيون هاي مختلف مجلس مطرح شده ولي به تصويب نرسيده است.
بر اساس اين گزارش، خاك يك منبع محدود و در مقياس انساني، تجديدناپذير است و امروزه با وجود نقش مهم آن در حيات بشر، در سطح جهان در معرض تخريب جدي قرار دارد. اتحاديه بين‌المللي علوم خاك با درك اهميت آن در سال 2002 پيشنهاد داد كه 5 دسامبر (15 آذر) هر سال به عنوان روز جهاني خاك نام گرفته و از اهميت خاك بعنوان جز اساسي سيستم هاي طبيعي جهان و از عوامل مهم رفاه و حيات بشر ياد شود. اين پيشنهاد به تصويب مجمع عمومي سازمان ملل رسيد. تخريب و آلودگي خاك دو شاخص مهم مديريت خاك هستند. ايران از اين نظر وضعيت مناسبي ندارد.
خوزستان بيش از 2 ميليون هكتار زمين حاصلخيز دارد كه به دليل محدوديت منابع آب كمتر از نيمي از آنها زيركشت مي رود. بر اساس مطالعاتي كه انجام شده، مساحت كانون هاي گرد و غبار در خوزستان 350 هزار هكتار است كه با احتساب كانون هاي فرسايش بادي و بيابان ها به بيش از 500هزار هكتار مي رسد.
تفكيك كانون هاي شكل گيري گرد و غبار بر اساس نوع كاربري آنها نشان مي دهد كه 205 هزار هكتار از اراضي مرتعي تخريب شده، 56 هزار هكتار از اراضي كشاورزي ديم، 45 هزار هكتار از بدون پوشش گياهي (آبگيرهاي قديمي)، 31 هزار هكتار از اراضي كشاورزي آبي و 700 هكتار از ساير زمين ها اكنون به كانون شكل گيري اين پديده تبديل شده اند.
7151 / 6037
خبرنگار: نادره وائلي زاده ** انتشار دهنده: عبدالحميد راجي