هموفیلی یك بیماری خون ریزی دهنده ارثی است كه به دلیل كمبود عوامل انعقادی در بدن بروز می كند. بیماری ارثی هموفیلی A و B بر اثر كمبود فاكتورهای 8 و 9 ایجاد می شود و وابسته به جنس است، به عبارت دیگر، این بیماری بیشتر در مردان مشاهده می شود و زنان معمولا ناقل آن هستند.
هموفیلی از لحاظ شدت هم انواع مختلف دارد كه نوع خفیف آن معمولا آسیبی به همراه ندارد، نوع دوم متوسط است و در آن، افراد مبتلا سالی حداقل سه بار دچار خونریزی می شوند و نوع دیگر، شدید است كه ماهی حدود یك یا دو بار بدون هیچگونه آسیب یا تروما خاصی می توانند خونریزی داشته باشند.
با این همه، رعایت برخی ملاحظات در سبك زندگی از قبیل رژیم غذایی یا ورزش می تواند كمك زیادی به بیماران كند.
دكتر پیمان عشقی روز دوشنبه در این خصوص به خبرنگار علمی ایرنا افزود: چاقی می تواند تعداد و شدت خونریزی مبتلایان به هموفیلی را افزایش دهد، از این رو جلوگیری از افزایش وزن در این افراد ضرورت دارد.
وی ادامه داد: بر این اساس لازم است كه مبتلایان از رژیم غذایی مناسب استفاده كنند تا چاق نشوند و از مصرف خوراكی هایی مانند فست فود و غذاهای پرچرب و شیرین به شدت خودداری كنند.
فوق تخصص خون با اشاره به این كه مفاصل بیماران هموفیلی در معرض خونریزی قرار دارد، بیان كرد: احتمال تشدید خونریزی مفاصل، تشدید عوارض مفصلی و تخریب آن و مصرف بیشتر فاكتورهای انعقادی از مهمترین عوارض چاقی در این افراد است.
وی ادامه داد: افراد مبتلا به بیماری خونریزی دهنده، به ویژه خونریزی دهنده مخاطی، بهتر است غذاهای خون ساز بیشتری مانند گوشت و ماهی مصرف كنند تا بخشی از كمبود خون آنها از این طریق جبران شود.
دكتر عشقی تاكید كرد كه در ارتباط با كودكان مبتلا به هموفیلی،لازم است شرایط مناسبی را در محیط زندگی فراهم كرد؛ كف خانه حتما باید فرش باشد تا كودك روی سنگ و سرامیك زیاد راه نرود و وسایل لبه دار یا تیز در اختیارش قرار نگیرد، همچنین دقت شود كه خوراكی هایی مانند پسته، بادام و گردو با پوست و یا ماهی تیغ دار در احتیار آنان قرار نگیرد.
وی افزود: این افراد همچنین باید در منازل و مدارس از آسانسور یا سطح شیب دار آرام برای بالارفتن از طبقات استفاده كنند و كمتر از پله، بالا و پایین بروند.
** هموفیلی ها از ورزش های تماسی پرهیز كنند
استاد دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی اظهار كرد: لازم است بیماران هموفیلی از ورزش های تماسی مانند كشتی، بوكس، فوتبال، بستكبال، اسكی و حتی والیبال كه دائم در معرض برخورد هستند، پرهیز كنند.
وی، شنا را یكی از بهترین ورزش ها برای این افراد دانست و افزود: ورزش هایی مانند شنا، دو و میدانی و حتی تنیس روی میز برای این افراد مناسب است.
عشقی بیان كرد: هموفیلی ها با این ورزش ها می توانند عضلات خود را تقویت و بدن را قوی و عضلانی باقی نگهدارند كه این كار می تواند جلوی خونریزی مفاصل را بگیرد.
فوق تخصص خون همچنین توصیه كرد كه بیماران هوفیلی ورزش را در محیط و شرایط مناسب و با وسایل امن انجام دهند تا به سلامتی و تندرستی آنها افزوده شود.
وی، مسواك زدن برای این افراد را بسیار ضروری دانست و گفت: برخی بر این باور هستند كه هموفیلی ها به دلیل خونریزی نباید مسواك بزنند كه این باور غلط است و این افراد باید مسواك بزنند.
استاد دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به این كه هموفیلی ها باید حداقل روزی دو بار و پس از صرف غذا مسواك بزنند، اظهار كرد: در عین حال مسواك آنها باید نرم باشد تا از لثه مراقبت شود و عفونت در دهان تشكیل نشود.
** می توان از تولد نوزاد مبتلا به بیماری هموفیلی جلوگیری كرد
وی با اشاره به این كه تشخیص بیماری هموفیلی قبل از تولد امكانپذیر است، بیان كرد: به هر حال، می توان از تولد كودك مبتلا به این بیماری جلوگیری كرد.
عشقی ادامه داد: وقتی یك بیمار هموفیلی در خانواده ای به دنیا آمد، دیگر نیاید بیمار دوم در این خانواده متولد شود كه باتوجه به امكانات و تجهیزات پیشرفته می توان قبل از تولد این بیماری را تشخیص داد و جلوی تولد این نوزاد را گرفت.
وی افزود: امكانات، تجهیزات پیشرفته و مبانی حقوقی و شرعی برای جلوگیری از تولد نوزاد مبتلا به بیماری هموفیلی در داخل كشور فراهم است و قبل از تولد می توان جلوی رشد این جنین را گرفت.
استاد دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی گفت: در خانواده های كه این بیماری در آنها یا در اقوام نزدیك آنها مشاهده شده است، باید قبل از بچه دار شدن مشاوره ژنتیكی انجام شود.
عشقی با اشاره به این كه ناقلان احتمالی از روی شرح حال مشخص خواهند شد، گفت: ناقلان احتمالی باید آزمایش ژنتیكی را انجام دهند تا از تولد نوزاد مبتلا جلوگیری شود.
ابتلا به بیماری انعقادی در كشور به منطقه جغرافیایی خاصی اختصاص ندارد، اما استان های تهران، خراسان جنوبی، اصفهان و شیراز به ترتیب بیشترین تعداد مبتلایان را در بر دارند،
17 آوریل مصادف با 28 فروردین روز جهانی هموفیلی در سراسر جهان گرامی داشته می شود. شعار روز جهانی هموفیلی در سال 2017 'صدای آنها را بشنوید' (HEAR THEIR VOICES) است.
علمی ** 1201 **
خبرنگار: عبدالكریم جبارپور* انتشار: زهره محتشمی پور
تهران- ایرنا- استاد دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در خصوص مضرات چاقی برای بیماران مبتلا به هموفیلی، گفت: چاقی برای هموفیلی ها مانند سم است و می تواند مشكلات بیشتری برای آنها ایجاد كند.