به گزارش ایرنا، از دوران بسیار دور چرم و مصنوعات چرمی در ایران رواج بسیار داشته و ایرانیان حدود 1500 سال قبل از چرم برای تهیه پوشاك و مایحتاج خود استفاده می كرده اند به سبب زیست بوم ایران و گذرگاه جاده ابریشم، ایران منطقه ویژه اقتصادی آن دوره محسوب می شده كه محصولاتی چون چرم و ابریشم نقش بسزایی در صنعت و تجارت ایران و كشورهای منطقه و جهان داشته است.
پوست دام با توجه به مزیت های فراوان در صنعت چرم، متاسفانه مورد بی مهری قرار گرفته و غالبا بعد از ذبح دام در حاشیه خیابان ها وسطل های زباله رها می شود و این كالای ارزشمند به علت نبود كارخانه تولیدی و فرآوری مناسب، ازبین می رود.
قیمت اندك پوست دام و نبود تقاضا برای خرید آن سبب شده تا بسیاری از مردم شهرها بعد از ذبح و قربانی كردن دام، پوست و احشام آن را در كنار خیابان وسطل های زباله رها كنند كه این مساله علاوه بر ایجاد بوی نامطبوع و جلوه زشت شهری باعث انتقال بسیاری از بیماری ها از جمله تب مالت می شود این بیماری به عنوان یك بیماری ناتوان كننده شناخته شده و حداقل دوره درمانی آن نیز 2 تا 6 ماه بوده كه عوارض متعدد و هزینه های سنگینی به دنبال دارد. تب كریمه كنگو، و انواع بیماری های عفونی، انگلی، قارچی و پوستی از دیگر بیماری های شایع انتقالی از دام به انسان در حوزه بهداشت است.
در استانی چون سیستان و بلوچستان كه مردم آن در ایام مختلف سال بویژه اعیاد اسلامی قربان و فطر شمار زیادی دام قربانی می كنند هدر رفت محصول ارزشمند پوست دام بیش از سایر استانها است بطوریكه در برخی روزها صدها و بلكه هزاران عدد پوست در گوشه خیابانها و سطل های زباله رها و در نهایت به محل دپو زباله ها انتقال و در زیر خاك دفن و یا در بیابان رها می شوند.
نبود زیر ساخت مناسب و كارخانه فرآوری محصولات دامی در سیستان و بلوچستان برای بازیافت، باعث شده تا این محصول ارزشمند مورد بی توجهی قرار گیرد.
استان سیستان وبلوچستان با ذبح سالانه 100 هزار راس گاو و 30 هزار نفر شتر و هزاران راس دام سبك یكی از قطب های اصلی تولید محصولات دامی در كشور محسوب می شود، كه نبود زیر ساخت مناسب و عدم سرمایه گذاری در این بخش باعث هدر رفت میلیاردی این محصول ارزشمند شده است.
محمد شیبك یكی از شهروندان زاهدان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: تا چند سال پیش افراد زیادی با مراجعه به درب منازل شهروندان به ویژه در اعیاد قربان و فطر پوست دام های ذبح شده را با قیمت مناسب خریداری می كردند اما اكنون خبری از این افراد نیست.
وی افزود: در آن زمان گفته می شد پوست دام ها برای فرآوری به پاكستان منتقل می شود اما از چند سال پیش از انتقال این محصول جلوگیری شده و به همین علت خریداری ندارد.
وی ادامه داد: با توجه به اینكه كسی خریدار این محصول نیست مردم به اجبار این محصول را درون سطل های زباله می اندازند.
این شهروند زاهدانی خاطر نشان كرد: مردم این استان در گذشته های دور از پشم احشام نخ و لباس می بافتند و از پوست آن نیز لباس چرمی و سایر اقلام را تولید می كردند.
وی تصریح كرد: اگر پوست حیوانات توسط شركت ها یا كارخانجاتی در این استان خریداری شود به یقین سود زیادی در آن خواهد بود.
شیبك خاطرنشان كرد: وجود صنعت چرم در این استان با توجه به ذبح بالای دام می تواند نقش موثری در ایجاد اشتغال داشته باشد.
**پشم گوسفند
استفاده از پشم گوسفند از دوران قدیم برای تهیه البسه، تولید نخ برای بافت فرش و سایر ملزومات زندگی استفاده می شده و زنان هنرمند ایرانی با تبدیل این محصول دامی به نخ اقلام مورد نیاز خود را بدست می آوردند. با گذر زمان و رغبت نداشتن نسل جوان برای تعلیم این هنر و بسیاری از ناملایمتی های دیگر آن شوق دیرینه در زنان دیده نمی شود.
با توجه به اینكه پشم گوسفند در طول سال چند مرتبه چیده می شود ایجاد كارگاه هایی با هدف اشتغال به ویژه در مناطق روستایی می تواند علاوه بر برطرف كردن نیاز ملی، مازاد آن را به كشورهای دیگر صادر كرد.
با توجه به بیانات رهبر معظم انقلاب مبنی بر حمایت از كالا و تولید كننده ایرانی، ضروریست همه برای تحقق این امر تلاش كرده و در استانی كه بیشترین ظرفیت نیروی جوان در كشور را دارد زمینه ایجاد اشتغال پایدار را فراهم كرد.
معاون سلامت دامپزشكی استان سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به اینكه در سایر استان ها كار كشتار و فرآوری دام در كشتارگاه های صنعتی و مجوز دار انجام می شود پوست دام نیز برای فرآوری و نمك سود كردن به كارگاه های فعال این حوزه ارسال و مورد استفاده قرار می گیرد.
حسین فروزنده ادامه داد: برنامه ای در استان سیستان و بلوچستان با این عنوان وجود ندارد و كشتار دام به ویژه دام های سبك تماما به صورت غیر مجاز انجام می شود.
وی بیان كرد: در اعیاد چون قربان بالغ بر 300 هزار راس دام در شهر زاهدان كشتار می شود اما با توجه به اینكه كشتار در مراكز كشتارگاهی صورت نمی گیرد مدیریتی نیز در حوزه فرآوری آن ها وجود ندارد.
معاون سلامت دامپزشكی استان با اشاره به مجهز بودن كشتارگاه های استان در حوزه فرآوری پوست دام اظهار داشت: اگر كشتار دام در كشتارگاه صورت پذیرد و پروانه ها و مجوزهای بهداشتی لازم را داشته باشد پوست دام نیز فرآوری، قرنطینه و مورد استفاده قرار می گیرد.
وی با بیان اینكه مركزی برای استفاده از پوست دام در استان وجود ندارد گفت: با توجه به منویات مقام معظم رهبری در بحث اقتصاد مقاومتی و دارا بودن حدود 15 واحد كشتارگاهی در سطح استان فرآوری پوست دام می تواند در زمینه اقتصاد و اشتغال مردم استان بسیار مهم باشد.
فروزنده بیان كرد: پوست دام یك حوزه بسیار مناسب در استان محسوب می شود و در صورت مشاركت و توجه بخش دولتی و خصوصی زمینه مناسبی برای اقتصاد منطقه به وجود می آورد.
وی ادامه داد: در این رابطه برنامه هایی برای برگزاری جلسات با مسئولان استانی در دستور كار داریم كه به زودی انجام می گیرد.
معاون سلامت دامپزشكی استان اهمیت ساماندهی كشتار در سطح استان را مهم ارزیابی كرد وافزود: ارسال و جهت دهی كشتار به سمت اماكن مورد كنترل و مجوز دار با توجه به دام وارداتی در استان مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد.
***بی رغبتی سرمایه گذاران
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد كشاورزی سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در زمینه فرآوری پوست دام در استان چندین مساله قابل توجه است كه یكی از آن ها رغبت نداشتن سرمایه گذار در این بخش است.
محمد راحتی افزود: در منطقه سیستان چندی قبل سرمایه گذاری خارجی در حوزه فرآوری سالامبور قصد فعالیت داشت كه برخی مسایل از جمله خشكسالی منطقه او را از این كار منصرف كرد.
وی افزود: عدم سیاست های مناسب در حوزه واردات دام و بازدهی نداشتن برای سرمایه گذار و همچنین واردات بی رویه چرم از كشور چین از جمله مشكلاتی است كه بخش خصوصی تمایلی به سرمایه گذاری در این حوزه ندارد.
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد كشاورزی سیستان و بلوچستان تصریح كرد: نوسانات و مشكلات بازار و بی تدبیری در برخی سیاست ها سبب شده كه سرمایه گذاری جرات ورود در این حوزه را نداشته باشد.
وی در بحث صادرات پوست دام بیان كرد: یك برهه ای صادرات پوست دام به كشور های همسایه صرفه اقتصادی داشت و افراد با خرید پوست و فروش آن در مرزهای كشورهای همسایه بازار مناسبی را داشتند حال به دلیل عدم رغبت خرید پوست از سوی این كشورها این موضوع دیگر صورت نمی گیرد.
راحتی اظهار داشت: مراكز بسیاری در حوزه سالامبور در استان مجوز دارند اما بسیاری از آنها دیگر فعالیت نمی كنند و هیچكدام از آن ها نیز به مراكز جهاد برای بیان علت و دریافت راه حل مراجعه نكرده اند.
وی اضافه كرد: بخش خصوصی اگر بداند در جایی بازدهی مالی وجود دارد حتما در آن حوزه فعالیت می كند اما شاهد این فعالیت نیستیم كه جای بررسی در حلقه های دیگر این قضیه دارد.
مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد كشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: حوزه فعالیت مراكز فرآوری پوست در استان در قسمت سالمبور بوده و در حوزه چرم كه بازار سود بیشتری دارد مركزی وجود ندارد.
به گزارش ایرنا، استان سیستان وبلوچستان دارای 215 واحد پرواربندی گوساله صنعتی، هزار و 426 واحد كوچك پرواربندی گوساله روستایی و 715 واحد كوچك پرواربندی گوسفند و بز روستایی، پنج واحد پرواربندی شتر صنعتی، 16 واحد گاوداری شیری صنعتی، هزار و 707 واحد كوچك گاوداری شیری روستایی،53 واحد كوچك پرورش شتر شیری روستایی و 13 واحد كوچك پرواربندی شتر روستایی و 2 ایستگاه حفظ و حراست ژنتیكی گاو سیستانی و گاو دشتیاری است.
هم اینك 11 باب كشتارگاه صنعتی و بهداشتی دام با ظرفیت ذبح روزانه بیش از 6 هزار و 900 راس دام سبك و سنگین، 41 واحد بسته بندی گوشت، 13 واحد كارخانه خوراك دام، 6 كارخانه تولید شیر و فرآورده لبنی و 30 مركز جمع آوری شیر در این استان وجود دارد و سالیانه بیش از 42 هزار تن گوشت قرمز و 106 هزار تن شیر در استان تولید می شود.
عشایر سیستان و بلوچستان با 900 هزار واحد دامی 25 درصد تولیدات دامی استان را به خود اختصاص داده اند.
9914 **6081
زاهدان- ایرنا - استفاده از فرآورده های دامی چون گوشت و لبنیات همواره مورد توجه مردم بوده و از منابع غذایی موثر در حوزه تغذیه و سلامت است اما كم توجهی به برخی محصولات دامی از جمله پوست و پشم با وجود نقش مهم و ارزشمند این محصول در حوزه چرم، باعث دور ریز آنها در زباله ها شده است.