در غفلت تعمدی مسئولان شیلات برای گنجاندن کیلکا در سبد غذایی مردم، رایزنی برای صادرات این آبزی به کشورهایی نظیر ارمنستان و ترکمنستان آغاز شده است.   مدیرعامل اتحادیه صیادان ماهی کیلکا امروز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با اعلام این خبر گفت: نامساعد بودن شرایط جوی باعث مختلف شدن صید کیلکا شده است و شناورهای صیادی به جای ماهانه 15 تا 20 شب، در کمتر از چهار تا پنج شب موفق به صید از دریای خزر می‌شوند. مهرداد قلی‌پور افزود: صید کیلکا با 44 فروند شناور کیلکاگیر در آب‌های مازندران آغاز شده است، اما با وجود پایان فصل جفت‌گیری، روند صید کیلکا به کندی صورت می‌گیرد. وی با اشاره به حجم صید کیلکا در سال گذشته خاطرنشان کرد: سال گذشته به‌علت نامناسب بودن شرایط جوی، میزان صید به 12 هزار تن رسید که تفاوت معنی‌داری با سال‌های پیش از آن نکرد، اما با توجه به نیاز کشور برای تأمین پودر ماهی، افزایش صید می‌تواند در کاهش واردات مؤثر باشد.   پودر ماهی ایرانی کیفی‌تر از تولیدات پرو و شیلی قلی‌پور ادامه داد: هرچند میزان تولید پودر ماهی در ایران کمتر از 20 هزار تن است و نیاز کشور بیش از 100 هزار تن برآورد شده و لازم است برای تأمین نیاز بازار از طریق بازارهای وارداتی اقدام کرد، اما تولید پودر داخلی کشور از استانداردهای کشورهایی نظیر پرو و شیلی بالاتر است. وی تصریح کرد: آنالیز آزمایشگاهی پودر ماهی تولیدشده داخل کشور نسبت به شیلی نشان می‌دهد که میزان پروتئین موجود در پودر ایرانی 72 درصد در مقابل 63 درصد شیلی است، همچنین با وجود آنکه رطوبت موجود در پودر شیلی بیشتر از 13 درصد گزارش شده، پودر ایرانی کمتر از 10 درصد رطوبت دارد که شاخص‌های کیفی آن بسیار بالاتر از نوع وارداتی است.   کیلکای ایرانی در راه ترکمنستان و ارمنستان مدیرعامل اتحادیه صیادان ماهی کیلکا یادآور شد: کشورهای منطقه نظیر ترکیه و ترکمنستان به‌ویژه با شناخت صحیح از ارزش غذایی کیلکا توانسته‌اند آن را در سبد غذایی مردم برجسته کنند، در حالی که کیلکا در ایران با وجود ارزش غذایی برابر با ماهی‌هایی نظیر ازون‌برون و کفال نتوانسته وارد سبد انسانی شود و بیشتر از 95 درصد آن راهی کارخانه‌های خوراک دام و طیور می‌شود. قلی‌پور تأکید کرد: ترکیه به‌عنوان یکی از کشورهایی که مسیرهای توسعه را به سرعت طی می‌کند، در حال افزایش صید ماهی کیلکا از دریای سیاه است، به‌طوری که توانسته با شناورهای صنعتی و صید بیش از 10 تن در اعماق دریا، میزان برداشت کیلکا را در شب‌های صید افزایش دهد. وی اظهار داشت: صید ماهی کیلکا در ایران از طریق شناورهای پره و به کندی صورت می‌گیرد و در نتیجه هزینه‌های تمام‌شده به‌شدت بالا می‌رود. مدیرعامل اتحادیه صیادان ماهی کیلکا همچنین گفت: شناورهای صیادی کیلکاگیر در ایران به شکل سنتی است که نمی‌تواند به اعماق دریا روند و ماهی‌هایی که به‌علت مساعد نبودن آب و هوا در اعماق زندگی می‌کنند را صید کنند، به همین دلیل صید کیلکا در سال‌های اخیر کاهش پیدا کرده است. قلی‌پور در ادامه افزود: بررسی‌های فعالان حوزه کیلکا نشان می‌دهد امکان صادرات کیلکا به کشورهایی نظیر ارمنستان و ترکمنستان وجود دارد، چرا که این کشورها توانسته‌اند کیلکا را در سبد غذایی مردم بیاورند. وی خاطرنشان کرد: کیلکای ایرانی و فرآورده‌های آن از سال‌های گذشته به‌صورت محصولات ثانویه وارد کشور ترکمنستان می‌شده است، اما ورود به بازارهای ارمنستان نیازمند گذر از رانت‌های قدرتمند وارداتی محصولات آبزی به این کشور است که بدون حمایت دولت امکان‌پذیر نیست. قلی‌پور ادامه داد: در حالی که کیلکا در سبد غذایی مردم ایران نقش قابل توجهی ندارد، در ترکمنستان به‌عنوان غذای اعیانی شناخته شده و با تنوع‌پذیری، توانسته سرانه مصرف آبزیان را تغییر دهد.   سرانه مصرف آبزیان ایران، نصف دنیا است، اما شیلات اهمیتی نمی‌دهد مدیرعامل اتحادیه صیادان ماهی کیلکا تصریح کرد: با وجود آنکه سرانه مصرف آبزیان در ایران نصف کشورهای توسعه‌یافته است و کشورمان با سرانه 8.5 کیلوگرمی در برابر 16.8 کیلوگرم دنیا نیازمند اصلاح سبد غذایی است، شیلات برای افزایش سرانه مصرف آبزی اقدام کاربردی و اثرگذار نمی‌کند. وی یادآور شد: با وجود کمبود آب و کمبود منابع آبی سیال مثل رودخانه‌ها، مصرف ماهی کیلکا که از قیمت پایینی در مقایسه با ماهی قزل‌آلا برخوردار است، می‌تواند در دستور کار سازمان شیلات قرار گیرد، اما با وجود تأکیدات رئیس این سازمان و تمرکز وی بر تولید کیلکا در زمان تدوین پایان‌نامه کارشناسی ارشد، همچنان روند مصرف انسانی ماهی کیلکا در ایران به‌دلیل غفلت مسئولان و مردم ایران سیر نزولی دارد. قلی‌پور تأکید کرد: ارزش غذایی ماهی کیلکا برابر با ماهیان خاویاری نظیر ازون‌برون و کفال است و به‌راحتی می‌تواند به لحاظ ارزش غذایی، علاوه بر سایر آبزیان، با پروتئین‌های دیگری نظیر گوشت و مرغ رقابت کند، اما متأسفانه مورد توجه در داخل کشور نیست. وی اظهار داشت: قیمت ماهی کیلکا در مقایسه با سایر محصولات غذایی با وجود افزایش قیمت تمام‌شده برای پرورش‌دهندگان همچنان در پایین‌ترین سطح ممکن قرار داشته و بویی از تورم در آن به مشام نمی‌رسد، چنانچه 500 گرم این ماهی که می‌تواند غذای یک وعده یک خانواده چهار نفره باشد را تأمین کند، کمتر از دوهزار و 500 تومان برآورد شده است، با وجود پتانسیل‌های فراوان، از چشم مسئولان به دور مانده و همواره مورد غفلت واقع شده است. قلی‌پور اظهار امیدواری کرد که با حمایت سازمان شیلات بتوان ماهی کیلکا را از طریق تیزرهای تبلیغاتی در رسانه‌های عمومی به‌ویژه صداوسیما در سبد غذایی مردم جای داد که علاوه بر افزایش سرانه مصرف آبزیان، می‌تواند سلامتی و امنیت غذایی مردم را نیز به‌دنبال داشته باشد./   خبرنگار: فاطمه مهردادیان L-940823-01