با نیرنگ تجار چینی و عدم خریداری پسته در آغاز فصل صادراتی جدید، عملاً قیمت پسته کاهش پیدا کرد و ایران با وجود برتری تولید نسبت به رقیب آمریکایی، نتوانست استفاده حداکثری از بازارهای بین‌المللی داشته باشد، این در حالی است که با وجود اهمیت پسته در سبد صادرات غیرنفتی، هیچ سناریویی برای صادرات پسته وجود ندارد.   صادرکننده و عضو انجمن پسته ایران امروز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با اعلام این خبر گفت: در حالی که حجم تولید پسته ایران طی سال جاری بسیار بیشتر از رقیب آمریکایی‌ها بود، به‌علت نیرنگ چینی‌ها، عملاً بازار اول فصل ایران از دست رفت. رضا نظری افزود: تجار چینی که هرساله با خریداری بیش از 20 هزار تن پسته در آغاز فصل، بیشترین حجم فصل صادراتی جدید پسته را رقم می‌زدند، امسال از خریداری این محصول خودداری کردند و با توجه به افزایش عرضه، قیمت پسته به‌شدت کاهش پیدا کرد. وی خاطرنشان کرد: با وارد نشدن تجار چینی در بازار پسته، عملاً قیمت پسته فندوقی مناسب چینی‌ها از 31 هزار تومان به 27 هزار تومان کاهش یافت و پس از گذشت چند ماه، قیمت عرضه پسته از 9 دلار به حدود هشت دلار رسید و اکنون بین هشت دلار و یک سنت تا هشت دلار و سه سنت در بازارهای بین‌المللی خرید و فروش می‌شود. نظری ادامه داد: پسته اروپایی ایران نیز که در فضای خالی حضور آمریکایی‌ها بستر عرضه پیدا کرده است، با قواعد سختگیرانه اتحادیه اروپا برای آفلاتوکسین به قیمتی حدود 9.5 تا 10 دلار عرضه می‌شود که می‌توان گفت حجم پسته صادراتی ایران با خدعه چینی‌ها در آغاز فصل نسبت به سال گذشته 50 درصد کاهش پیدا کرده است.   آمریکا با ذخیره 80 هزار تن پسته بازار خود را حفظ کرد عضو انجمن پسته ایران تصریح کرد: رقیب آمریکایی به‌علت ساماندهی بازار پسته و داشتن استراتژی برای حفظ بازار از سال گذشته 80 هزار تن پسته برای نگه داشتن بازارهای خود ذخیره‌سازی کرده است، در حالی که ایران با وجود توان بالای تولید و طعم مناسب‌تر، فاقد استراتژی صادرات پسته است. وی یادآور شد: پسته نقش مؤثری در سبد صادرات غیرنفتی ایران دارد، اما هیچ‌گاه نتوانسته از یک سیاست قوی برای عرضه در بازارهای بین‌المللی برخوردار شود و به همین دلیل با وجود برتری نسبی ایران در تولید پسته در سال جاری، نتوانست از شرایط به نفع خود استفاده کنند و نیرنگ چند تاجر چینی، عملاً باعث شد بازار اول فصل صادراتی ایران از دست برود. نظری تأکید کرد: رقیب آمریکایی جدا از آنکه ثبات در قیمت عرضه خود دارد و می‌تواند با بهره‌برداری از شرایط سیاسی مناسب‌تر، بازارهای اروپایی را از آن خود کند، دارای سناریوی منظمی برای صادرات پسته است و با وجود آنکه طعم و کیفیت پسته کالیفرنیا به مراتب پایین‌تر از ایران است، اما به‌علت کیفیت بسته‌بندی، فعالیت بر اندازه و نوع عرضه و همچنین قیمت و ثبات بازار توانسته بازارهای اروپایی که از سود بیشتری برخوردار هستند، از آن خود کند.   اعراب، خُرده‌خَران پسته ایرانی صادرکننده پسته اظهار داشت: با وجود آنکه کشورهای عربی نیز جزو خریداران پروپاقرص پسته ایرانی هستند، اما از آنجا که خرید آنها از پسته ایران جزئی و اندک است، نمی‌توانند تأثیری بر بازار صادراتی داشته باشند. وی همچنین گفت: بالاترین محموله‌های خریداری اعراب یک‌هزار تن است که نمی‌تواند در وضعیت صادرات پسته تعیین‌شده باشد. نظری در پاسخ به این پرسش که با نزدیک شدن به تعطیلات ژانویه 2016 میلادی، معادله صادرات پسته تغییر خواهد کرد یا خیر، افزود: تغییر وضعیت صادراتی پسته نیازمند افزایش تقاضا است، در صورتی که میزان تقاضا در بازارهای بین‌المللی افزایش پیدا کند، می‌توان انتظار داشت معادله صادرات پسته به نفع ایران تغییر یابد؛ در غیر این صورت، اتفاق خارق‌العاده‌ای باید شرایط صادراتی پسته را تغییر دهد.   پسته مورد توجه دولت نیست عضو انجمن پسته ایران خاطرنشان کرد: با وجود آنکه پسته حجم قابل توجهی از حجم محصولات صادرات غیرنفتی را تشکیل می‌دهد، این محصول چندان مورد توجه دولت نیست. وی ادامه داد: در بسته تدوین‌شده رئیس دولت هیچ توجهی به بخش کشاورزی نشده و با وجود آنکه سیاست‌های اقتصادی دولت دائماً بر افزایش صادرات غیرنفتی تأکید دارد، به مهم‌ترین اقلام صادرات غیرنفتی نظیر پسته هیچ توجهی نمی‌شود. نظری تصریح کرد: پرداخت تسهیلات برای جمع‌آوری پسته و خریداری پسته از کشاورزانی که نیازمند گرفتن مطالبات خود در ازای تولید پسته هستند یا تشکیل صندوقی که بتواند در شرایط فعلی به کمک بازار پسته بیاید، ضرورتی انکارناپذیر است، اما این نکته مورد توجه دولت نیست. وی یادآور شد: بخش کشاورزی با همه توانمندی‌های خود، طی سال‌های گذشته و در حال حاضر مورد توجه دولت کنونی نیست؛ همان‌طور که سال‌های پیش مورد توجه دولت‌های قبل نبوده است، در حالی که کشورهای رقیب با وجود آنکه پسته در سبد صادراتی آنها چندان نقش پررنگی ایفا نمی‌کند، توانسته‌اند برای تولید محصول خود، سناریوی صادراتی بچینند، اما در ایران پسته فاقد سیاست صادراتی است.   صندوق پسته تشکیل شود صادرکننده پسته تأکید کرد: زمان ضروری تشکیل صندوق پسته فرا رسیده و نیرنگ تجار چینی، ضرورت تشکیل این صندوق را نهایی کرده است. نظری اظهار داشت: هرچند ایران در آغاز فصل صادراتی پسته نتوانست از شرایط برتر خود در تولید پسته استفاده حداکثری ببرد، اما باید از مانور چینی‌ها درس گرفت و برای جلوگیری از صدمه این‌چنینی به بازار پسته هرچه سریع‌تر صندوق پسته تشکیل شود. وی در پایان گفت: به‌نظر می‌رسد صندوق حمایت از توسعه محصولات کشاورزی باید با دقت نظر و توجه به صادرات غیرنفتی به کمک محصولات کشاورزی بیاید و وزارت جهاد کشاورزی به‌عنوان سکان‌دار حوزه تولید، این صندوق را به سمت کالاهای استراتژیک هدایت کند./   خبرنگار: فاطمه مهردادیان A-940824-03